Khám Phá Tinh Hoa Ẩm Thực Hưng Yên: Hương Vị Đồng Quê Đậm Đà Khó Quên

Hưng Yên, mảnh đất trù phú nép mình bên dòng sông Hồng thơ mộng, không chỉ nổi tiếng với những di tích lịch sử văn hóa lâu đời như Phố Hiến cổ kính mà còn níu chân du khách bởi một nền ẩm Thực Hưng Yên vô cùng phong phú và đặc sắc. Từ những sản vật tiến vua nức tiếng một thời đến những món ăn dân dã, bình dị, mỗi hương vị đều ẩn chứa câu chuyện văn hóa và tấm lòng hiếu khách của người dân nơi đây. Hành trình khám phá ẩm thực Hưng Yên hứa hẹn sẽ mang đến những trải nghiệm khó quên, đánh thức mọi giác quan và làm phong phú thêm vốn hiểu biết về văn hóa ẩm thực Việt Nam. Dù bạn là người con xa quê muốn tìm lại hương vị thân thương hay một du khách lần đầu đặt chân đến, những món ngon Hưng Yên chắc chắn sẽ để lại dấu ấn đậm nét trong lòng.

Lịch Sử Và Vị Trí Địa Lý Ảnh Hưởng Đến Nền Ẩm Thực Hưng Yên

Hưng Yên tọa lạc tại trung tâm đồng bằng sông Hồng, một trong những cái nôi của nền văn minh lúa nước của người Việt. Vị trí địa lý thuận lợi, được bao bọc bởi mạng lưới sông ngòi dày đặc như sông Hồng, sông Luộc, sông Kẻ Sặt, đã ban tặng cho Hưng Yên nguồn phù sa màu mỡ, tạo điều kiện lý tưởng cho nông nghiệp phát triển. Chính vì vậy, nguồn nguyên liệu cho ẩm thực Hưng Yên vô cùng dồi dào và tươi ngon, từ các loại gạo nếp, gạo tẻ dẻo thơm, các loại rau củ quả bốn mùa xanh tốt, đến thủy sản nước ngọt phong phú.

Lịch sử Hưng Yên gắn liền với sự hình thành và phát triển của Phố Hiến – một thương cảng sầm uất bậc nhất nước ta vào thế kỷ XVII-XVIII, từng được mệnh danh “Thứ nhất Kinh Kỳ, thứ nhì Phố Hiến”. Sự giao thương quốc tế đã mang đến những luồng văn hóa đa dạng, góp phần làm phong phú thêm đời sống ẩm thực địa phương. Tuy nhiên, ẩm thực Hưng Yên vẫn giữ được những nét đặc trưng riêng, mang đậm dấu ấn của vùng châu thổ sông Hồng, với sự tinh tế trong cách chế biến, sự hài hòa trong hương vị và sự coi trọng nguồn gốc tự nhiên của nguyên liệu. Truyền thống văn hiến lâu đời, với hơn 1.800 di tích lịch sử văn hóa và hàng trăm lễ hội truyền thống, cũng là một yếu tố quan trọng hình thành nên những món ăn mang tính biểu tượng, gắn liền với các nghi lễ và đời sống tinh thần của người dân.

Khám Phá Những Món Ngon Đặc Trưng Của Ẩm Thực Hưng Yên

Nhắc đến ẩm thực Hưng Yên, không thể không kể tên những món ăn đã làm nên thương hiệu cho vùng đất này. Mỗi món ăn là một câu chuyện, một hương vị riêng, góp phần tạo nên bức tranh ẩm thực đa dạng và hấp dẫn.

Gà Đông Tảo – “Vua Gà” Đất Phố Hiến

Gà Đông Tảo, hay còn gọi là gà Đông Cảo, là một giống gà quý hiếm có nguồn gốc từ xã Đông Tảo, huyện Khoái Châu. Nổi tiếng với cặp chân to, xù xì, vảy thịt đỏ au, gà Đông Tảo từng là sản vật tiến vua trứ danh. Thịt gà Đông Tảo săn chắc, thơm ngon, da giòn, ít mỡ, có thể chế biến thành nhiều món hấp dẫn như gà luộc lá chanh, gà hấp muối, gà rang gừng, lẩu gà Đông Tảo, chân gà hầm thuốc bắc… Mỗi món ăn đều mang đến trải nghiệm vị giác độc đáo, xứng đáng với danh xưng “vua gà”. Giá trị dinh dưỡng cao và hương vị đặc biệt khiến gà Đông Tảo trở thành món quà biếu sang trọng và là niềm tự hào của người dân Hưng Yên.

Đặc sản Hưng Yên phong phú từ nhãn lồng gà Đông Tảo đến bún thang bánh răng bừa

Nhãn Lồng Hưng Yên – Vị Ngọt Nức Tiếng

“Dù ai buôn Bắc bán Đông,
Đố ai quên được nhãn lồng Hưng Yên.”

Câu ca dao ấy đã đủ nói lên sự nổi tiếng của nhãn lồng Hưng Yên. Nhãn lồng Phố Hiến từ lâu đã trở thành một thương hiệu quen thuộc, được yêu thích bởi quả to tròn, vỏ mỏng màu vàng nâu sáng, cùi dày, ráo nước, hạt nhỏ đen nhánh và đặc biệt là vị ngọt thơm đậm đà, thanh mát. Mùa nhãn thường bắt đầu từ tháng 7 đến tháng 8 âm lịch. Đến Hưng Yên vào mùa nhãn, du khách sẽ được đắm mình trong không gian thơm lừng của những vườn nhãn trĩu quả và thưởng thức hương vị tuyệt vời của loại trái cây đặc sản này. Nhãn lồng không chỉ ăn tươi mà còn được dùng để chế biến thành long nhãn, một vị thuốc quý và nguyên liệu cho nhiều món chè, đồ uống bổ dưỡng.

Bún Thang Phố Hiến – Nét Tinh Tế Cổ Truyền

Bún thang là một món ăn cầu kỳ, thể hiện sự khéo léo và tinh tế của người Hưng Yên. Một tô bún thang Phố Hiến chuẩn vị phải có sự kết hợp hài hòa của nhiều nguyên liệu như thịt gà xé phay, giò lụa thái sợi, trứng gà rán mỏng thái chỉ, tôm he, nấm hương, củ cải khô… Nước dùng được ninh từ xương gà và tôm he, trong vắt, có vị ngọt thanh tự nhiên. Khi ăn, người ta chan nước dùng nóng hổi vào tô bún đã được sắp xếp đẹp mắt các loại nguyên liệu, thêm chút mắm tôm, rau răm, hành lá và ớt tươi. Hương vị thanh tao, đậm đà của bún thang Phố Hiến chắc chắn sẽ làm say lòng bất kỳ thực khách nào.

Bánh Răng Bừa (Bánh Tẻ) – Thức Quà Quê Dân Dã

Bánh răng bừa, hay còn gọi là bánh tẻ, là một món ăn dân dã, quen thuộc của người dân Hưng Yên, đặc biệt là ở các vùng Khoái Châu, Văn Giang. Bánh được làm từ bột gạo tẻ ngon, nhân gồm thịt ba chỉ, mộc nhĩ, hành khô xào thơm. Bột bánh sau khi xay nhuyễn sẽ được nấu cho sánh lại rồi gói cùng nhân trong lá dong hoặc lá chuối, tạo hình thuôn dài giống chiếc răng bừa. Bánh được luộc chín, khi ăn có vị dẻo thơm của bột gạo, vị béo ngậy của thịt và mùi thơm đặc trưng của lá gói. Bánh răng bừa thường được dùng làm quà sáng, quà chiều hoặc trong các dịp lễ, Tết.

Chè Sen Long Nhãn – Sự Hòa Quyện Ngọt Ngào

Chè sen long nhãn là một món tráng miệng thanh mát, bổ dưỡng, mang đậm hương vị đặc trưng của Hưng Yên. Món chè là sự kết hợp tuyệt vời giữa vị ngọt thơm của long nhãn (cùi nhãn lồng sấy khô) và vị bùi bùi, thanh tao của hạt sen. Long nhãn được chọn từ những quả nhãn lồng ngon nhất, sấy khô nhưng vẫn giữ được độ dẻo và hương thơm. Hạt sen phải là loại sen tươi, bở tơi. Nấu chè sen long nhãn đòi hỏi sự tỉ mỉ, sao cho hạt sen chín mềm mà không nát, long nhãn nở đều, nước chè trong và có vị ngọt thanh vừa phải. Thưởng thức một bát chè sen long nhãn mát lạnh vào ngày hè oi ả là một trải nghiệm tuyệt vời.

Giò Heo Giả Cầy Kiểu Hưng Yên

Món chân giò nấu giả cầy ở Hưng Yên mang một hương vị rất riêng, khác biệt so với nhiều vùng miền khác. Chân giò được thui vàng rơm, cạo sạch, chặt miếng vừa ăn rồi đem ướp kỹ với riềng, sả, mẻ, mắm tôm và các loại gia vị đặc trưng. Điểm đặc biệt làm nên hương vị độc đáo của món giả cầy Hưng Yên chính là việc sử dụng tương Bần – một loại tương nổi tiếng của địa phương – để tạo màu và tăng thêm vị đậm đà. Món ăn khi hoàn thành có màu vàng óng đẹp mắt, thịt mềm nhừ, thấm đẫm gia vị, dậy mùi thơm của riềng, sả, mẻ và vị đặc trưng của tương Bần. Ăn kèm với bún hoặc cơm nóng đều rất ngon.

Bánh Cuốn Nóng Làng Ghênh

Làng Ghênh (nay thuộc xã Tân Tiến, huyện Văn Giang) nổi tiếng với món bánh cuốn nóng tráng mỏng tang, mềm mượt. Bột gạo được xay mịn, pha với nước theo tỷ lệ chuẩn rồi tráng trên nồi hấp. Bánh chín tới được lấy ra, rắc hành phi thơm lừng, có thể ăn kèm chả lụa, chả quế hoặc nhân thịt băm mộc nhĩ. Nước chấm bánh cuốn làng Ghênh cũng rất đặc biệt, được pha từ nước mắm ngon, đường, dấm, ớt, tỏi, có vị chua ngọt mặn cay hài hòa. Thưởng thức đĩa bánh cuốn nóng hổi, chấm ngập trong bát nước chấm đậm đà là một trải nghiệm ẩm thực khó quên khi đến Hưng Yên.

Cá Mòi Kho – Hương Vị Sông Hồng

Với lợi thế về sông ngòi, các món ăn từ cá nước ngọt rất phổ biến trong ẩm thực Hưng Yên. Cá mòi, loại cá thường xuất hiện vào mùa xuân, được người dân Hưng Yên chế biến thành món cá mòi kho trứ danh. Cá mòi tươi được làm sạch, ướp với các loại gia vị như riềng, sả, ớt, nước hàng, mắm muối rồi kho liu riu trên bếp lửa nhỏ cho đến khi cá nhừ xương, thấm đẫm gia vị. Món cá mòi kho có màu nâu cánh gián hấp dẫn, thịt cá béo ngậy, xương mềm rục, đậm đà hương vị đồng quê, rất tốn cơm.

Văn Hóa Ẩm Thực Và Các Lễ Hội Đặc Sắc

Ẩm thực Hưng Yên không chỉ là những món ăn ngon mà còn gắn liền với đời sống văn hóa, tín ngưỡng và các lễ hội truyền thống của người dân. Nhiều món ăn đặc sản được sử dụng trong các mâm cỗ cúng gia tiên, lễ hội, thể hiện lòng thành kính và sự trân trọng những giá trị truyền thống.

Để quảng bá hình ảnh, văn hóa và ẩm thực đặc sắc của tỉnh, Hưng Yên thường xuyên tổ chức các sự kiện, lễ hội ẩm thực. Tiêu biểu như Liên hoan ẩm thực tỉnh Hưng Yên lần thứ II năm 2025, dự kiến được tổ chức từ ngày 4 – 6/4 (tức từ ngày 7 – 9/3 âm lịch) tại Bảo tàng tỉnh Hưng Yên (đường Phạm Bạch Hổ, phường Hiến Nam, thành phố Hưng Yên). Sự kiện này là cơ hội để giới thiệu, quảng bá các điểm đến du lịch, văn hóa, ẩm thực hấp dẫn của Hưng Yên đến du khách trong nước và quốc tế, qua đó kích cầu du lịch, góp phần phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.

Liên hoan dự kiến có sự tham gia của đại diện lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, các hiệp hội du lịch, văn hóa ẩm thực, cùng đại diện các tỉnh, thành phố trong khu vực. Chương trình khai mạc hứa hẹn nhiều hoạt động đặc sắc như văn nghệ chào mừng, trình chiếu video clip giới thiệu về văn hóa – ẩm thực – du lịch Hưng Yên. Trong khuôn khổ liên hoan, sẽ diễn ra Hội thi gói, nấu bánh chưng, giã bánh giầy; Lễ dâng hương, dâng bánh chưng, bánh giầy tại đền Lạc Long Quân và đền Mẫu Âu Cơ.

Không gian trưng bày tại liên hoan sẽ có khoảng 100 gian hàng quảng bá, giới thiệu về ẩm thực, du lịch, sản phẩm OCOP tiêu biểu của Hưng Yên và các vùng, miền. Các khu vực trưng bày sẽ giới thiệu sản phẩm ẩm thực của các sở, ngành, địa phương trong tỉnh; các sản vật, nông sản, hàng chế biến sẵn; và đặc biệt là khu trình diễn, chế biến, phục vụ tại chỗ các món ẩm thực đặc sắc. Đây là dịp tuyệt vời để du khách thưởng thức trọn vẹn hương vị ẩm thực Hưng Yên và tìm hiểu sâu hơn về văn hóa địa phương.

Gian hàng trưng bày sản phẩm OCOP và ẩm thực Hưng Yên tại liên hoan

Kinh Nghiệm Khám Phá Ẩm Thực Hưng Yên Cho Du Khách

Để có một chuyến du ngoạn ẩm thực Hưng Yên trọn vẹn, du khách có thể tham khảo một số kinh nghiệm sau:

• Thời điểm lý tưởng: Mặc dù bạn có thể thưởng thức ẩm thực Hưng Yên quanh năm, nhưng nếu muốn nếm thử nhãn lồng tươi ngon nhất, hãy đến vào khoảng tháng 7-8 âm lịch. Các lễ hội cũng là dịp tốt để trải nghiệm văn hóa ẩm thực địa phương một cách sống động.
• Địa điểm thưởng thức:
  • Gà Đông Tảo: Tìm đến các nhà hàng, trang trại chuyên về gà Đông Tảo tại huyện Khoái Châu.
  • Nhãn lồng: Mua trực tiếp tại các vườn nhãn ở Phố Hiến, Khoái Châu, Kim Động khi vào mùa.
  • Bún thang, bánh cuốn, bánh răng bừa: Có thể tìm thấy ở các chợ truyền thống, các quán ăn địa phương trong thành phố Hưng Yên và các huyện lỵ.
  • Các đặc sản khác: Chợ Phố Hiến là một địa điểm tốt để tìm mua nhiều đặc sản Hưng Yên.
• Mua đặc sản làm quà: Nhãn lồng (tươi hoặc long nhãn), tương Bần, bánh răng bừa, các sản phẩm từ sen (hạt sen, trà sen) là những lựa chọn tuyệt vời để làm quà cho người thân và bạn bè.
• Kết hợp du lịch: Hưng Yên có nhiều di tích lịch sử văn hóa nổi tiếng như đền Trần, chùa Chuông, đền Mẫu, Văn Miếu Xích Đằng… Bạn có thể kết hợp tham quan các địa điểm này với hành trình khám phá ẩm thực. Tỉnh cũng đã và đang xây dựng cơ chế ưu đãi để thu hút đầu tư vào lĩnh vực du lịch, nhằm tạo ra những điểm đến hấp dẫn hơn.

Kết Luận

Ẩm thực Hưng Yên với sự đa dạng, phong phú và hương vị đặc trưng đã góp phần làm nên sức hấp dẫn riêng cho mảnh đất văn hiến này. Từ những món ăn cao sang tiến vua đến những thức quà quê dân dã, tất cả đều thấm đượm tình đất, tình người, phản ánh một nền văn hóa ẩm thực lâu đời và tinh tế. Khám phá ẩm thực Hưng Yên không chỉ là thưởng thức món ngon mà còn là hành trình tìm về cội nguồn, cảm nhận những giá trị văn hóa độc đáo của vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng. Nếu có dịp ghé thăm Hưng Yên, đừng quên dành thời gian để từ từ trải nghiệm và cảm nhận trọn vẹn những hương vị tuyệt vời mà ẩm thực nơi đây mang lại. Chắc chắn, bạn sẽ có những kỷ niệm ẩm thực đáng nhớ và thêm yêu mến vùng đất này.