Úc, hay Australia, không chỉ nổi tiếng với những cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, những công trình kiến trúc độc đáo hay nền văn hóa đa dạng, mà còn ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng du khách bởi một nền ẩm thực Úc vô cùng phong phú và đặc sắc. Nền ẩm thực này là sự giao thoa tuyệt vời giữa truyền thống bản địa lâu đời và những ảnh hưởng tinh tế từ các nền văn hóa di cư, đặc biệt là từ Anh, Trung Quốc, Hy Lạp và nhiều quốc gia châu Á khác. Khi nói đến ẩm thực Úc, nhiều người thường hình dung về những món ăn mang đậm dấu ấn “truly Australian”, nhưng thực chất, không ít trong số đó lại là sự kế thừa, biến tấu từ các món ăn do người nhập cư mang đến trong thời kỳ “cơn sốt vàng” hoặc từ những người Anh đầu tiên định cư. Bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy rằng các món ăn cổ điển của Úc đôi khi lại có sự kết hợp thú vị, ví dụ như mì Ý lại trở thành một phần quen thuộc. Do đó, việc khám phá ẩm thực Úc chính là hành trình trải nghiệm những hương vị đa dạng, nơi mỗi món ăn kể một câu chuyện văn hóa riêng.
Hành trình khám phá ẩm thực của một quốc gia luôn là cách tuyệt vời để hiểu sâu hơn về văn hóa và con người nơi đó. Với Úc, điều này càng trở nên thú vị bởi sự pha trộn độc đáo. Dưới đây là danh sách những món ăn đặc trưng của Úc mà bạn có thể đã nghe qua hoặc chưa từng biết đến, nhưng chắc chắn rằng, việc thưởng thức chúng sẽ mang lại những trải nghiệm khó quên và giúp bạn cảm nhận rõ nét hơn về sự đa dạng trong văn hóa ẩm thực xứ sở chuột túi.
Lịch sử hình thành và phát triển của Úc và ảnh hưởng đến nền ẩm thực
Nội dung
Để hiểu rõ hơn về sự đa dạng của ẩm thực Úc, việc nhìn lại lịch sử hình thành và phát triển của quốc gia này là vô cùng cần thiết. Trước khi người châu Âu đến, thổ dân Úc đã có một nền ẩm thực riêng biệt, sử dụng các nguyên liệu tự nhiên từ “bush tucker” (thực phẩm từ bụi rậm) như các loại hạt, quả mọng, rễ cây và thịt thú rừng bản địa. Sự xuất hiện của những người Anh định cư đầu tiên vào cuối thế kỷ 18 đã mang theo nền ẩm thực phương Tây, với các món ăn truyền thống như bánh nướng, thịt quay và các loại bánh ngọt.
Tuy nhiên, bước ngoặt lớn nhất định hình nên diện mạo ẩm thực Úc hiện đại chính là các làn sóng di cư mạnh mẽ sau Chiến tranh Thế giới thứ hai. Người nhập cư từ khắp nơi trên thế giới, đặc biệt là từ châu Âu (Ý, Hy Lạp) và châu Á (Trung Quốc, Việt Nam, Thái Lan, Liban), đã mang theo công thức và hương vị quê nhà, làm phong phú thêm bức tranh ẩm thực Úc. Họ mở các nhà hàng, quán ăn, giới thiệu những món ăn mới lạ, và dần dần, những món ăn này được người Úc bản địa yêu thích và biến tấu để phù hợp hơn với khẩu vị địa phương. Chính sự giao thoa văn hóa này đã tạo nên một nền ẩm thực “fusion” độc đáo, nơi các kỹ thuật nấu nướng và nguyên liệu từ nhiều nền văn hóa khác nhau hòa quyện, tạo nên những món ăn vừa quen thuộc vừa mới lạ, phản ánh đúng tinh thần đa văn hóa của nước Úc. Nếu bạn có dịp khám phá các thành phố lớn như Melbourne hay Sydney, bạn sẽ dễ dàng tìm thấy những khu chợ, nhà hàng phục vụ đủ loại món ăn từ khắp thế giới, minh chứng cho sự phong phú này. Thậm chí, nếu bạn muốn tìm hiểu về các lựa chọn hải sản tươi ngon tại Việt Nam, có thể tham khảo các địa chỉ như hải sản duy tân quy nhơn để thấy sự đa dạng trong cách chế biến hải sản ở các nền văn hóa khác nhau.
Sự hình thành và phát triển của các món ăn đặc trưng trong ẩm thực Úc
Như đã đề cập, nhiều món ăn được xem là biểu tượng của ẩm thực Úc thực chất là kết quả của quá trình giao thoa và tiếp biến văn hóa. Một số món có nguồn gốc rõ ràng từ Anh, số khác lại là sự cải tiến từ ẩm thực Ý, Hy Lạp hoặc châu Á. Điều thú vị là người Úc đã khéo léo điều chỉnh, thêm thắt những nét riêng để tạo nên những phiên bản độc đáo, mang đậm dấu ấn “Aussie”. Sự sáng tạo này không chỉ dừng lại ở hương vị mà còn thể hiện qua cách chế biến và thưởng thức. Ví dụ, văn hóa BBQ ngoài trời đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống người Úc, phản ánh lối sống phóng khoáng và yêu thiên nhiên của họ. Các món ăn đường phố, các quán cà phê với phong cách riêng cũng góp phần làm nên sự đa dạng và hấp dẫn của ẩm thực nơi đây. Việc khám phá ẩm thực Úc giống như việc bạn tìm hiểu về ẩm thực hưng yên, mỗi món ăn đều có một câu chuyện và một hương vị đặc trưng riêng.
Dưới đây, chúng ta sẽ cùng điểm qua những món ăn nổi tiếng, được coi là linh hồn của ẩm thực xứ sở chuột túi.
Vegemite
Vegemite, được phát minh tại Úc vào năm 1922, đã trở thành một biểu tượng văn hóa ẩm thực không thể nhầm lẫn. Đây là một loại bơ chiết xuất từ men bia, có màu nâu đen đậm đặc, vị mặn đặc trưng và một chút đắng nhẹ, có thể gây bất ngờ thậm chí là “khó chịu” cho những ai lần đầu nếm thử. Tuy nhiên, đối với người Úc, đây lại là một phần không thể thiếu trong bữa sáng hoặc các bữa ăn nhẹ.
Vegemite được chế biến chủ yếu từ men bia và bọt bia dư thừa, sau đó được cô đặc lại, bổ sung thêm muối và tinh dầu chiết xuất từ cần tây và hành tây để tạo hương vị phức hợp. Cách thưởng thức phổ biến nhất là phết một lớp mỏng Vegemite lên bánh mì nướng giòn, thường đi kèm với một lớp bơ. Người Úc còn sáng tạo ra nhiều cách kết hợp khác như Vegemite với phô mai, bơ đậu phộng, cà chua, hoặc thậm chí là mật ong, để tạo ra những hương vị mới lạ, phù hợp với khẩu vị cá nhân.
Hũ Vegemite đặc trưng của Úc cùng lát bánh mì phết bơ
Bánh Lamington
Có nhiều giai thoại thú vị xoay quanh sự ra đời của bánh Lamington, nhưng hầu hết chúng đều gắn liền với Lord Lamington, cựu Thống đốc bang Queensland vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Một số câu chuyện kể rằng chiếc bánh được đặt theo tên ông như một cách tôn vinh, trong khi ý kiến khác lại cho rằng hình dạng vuông vức của bánh mô phỏng những chiếc mũ homburg mà vị công tước này yêu thích.
Lamington được xem là “quốc bánh” của Úc, thậm chí còn có một ngày kỷ niệm riêng vào 21 tháng 7 hàng năm (National Lamington Day). Về cơ bản, đây là một loại bánh bông lan xốp mềm, được cắt thành từng khối vuông nhỏ, sau đó nhúng qua một lớp sốt sô cô la ấm và cuối cùng lăn đều qua vụn dừa sấy khô. Lớp dừa bên ngoài không chỉ tăng thêm hương vị mà còn giúp giữ cho tay người ăn không bị dính lớp sô cô la. Ngày nay, bên cạnh hương vị truyền thống, Lamington còn được biến tấu với nhiều phiên bản hấp dẫn hơn như thêm lớp nhân kem tươi hoặc các loại mứt trái cây ở giữa. Người Úc thường thưởng thức món bánh ngọt ngào này cùng với một tách trà nóng thơm lừng hoặc một ly cà phê đậm đà theo phong cách Melbourne. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy Lamington trong hầu hết các tiệm bánh và quán cà phê trên khắp nước Úc.
Những chiếc bánh Lamington phủ dừa và socola hấp dẫn
Gà Parmigiana (Chicken Parma)
Mặc dù có nguồn gốc từ Ý và được du nhập vào Úc bởi những người Ý di cư trong những năm 1950, Gà Parmigiana (thường được gọi thân mật là “Chicken Parma” hoặc “Parmi”) đã nhanh chóng được người Úc yêu thích và biến tấu theo khẩu vị địa phương, trở thành một món ăn kinh điển trong các quán rượu (pub) và nhà hàng gia đình.
Phiên bản Úc của Gà Parmigiana thường bao gồm một miếng ức gà tẩm bột chiên giòn, phủ lên trên một lớp sốt cà chua Napoli đậm đà, một lát thịt nguội (ham hoặc prosciutto), và cuối cùng là một lớp phô mai Mozzarella và Parmesan nóng chảy béo ngậy. Món ăn này thường được phục vụ kèm với khoai tây chiên (chips) và salad tươi. Chicken Parma là lựa chọn hàng đầu của nhiều người Úc khi đến pub, đặc biệt là vào những “Parma night” với giá ưu đãi.
Xúc xích nướng (Sausage Sizzle)
Người Úc rất yêu thích các hoạt động ngoài trời và đồ nướng, và “sausage sizzle” là một phần không thể thiếu trong văn hóa đó. Đây không chỉ là một món ăn mà còn là một sự kiện cộng đồng, thường được tổ chức tại các buổi gây quỹ, sự kiện thể thao, hoặc đơn giản là những buổi tụ họp cuối tuần.
Xúc xích truyền thống của Úc thường được làm từ thịt heo hoặc thịt bò, tẩm ướp gia vị đơn giản. Tuy nhiên, nếu bạn muốn thử những hương vị mới lạ, có thể tìm thấy các loại xúc xích làm từ thịt cừu, thịt gà, hoặc thậm chí là các loại thịt đặc trưng của Úc. Những chiếc xúc xích mập mạp, đậm đà được nướng trên vỉ cho đến khi chín vàng, tỏa mùi thơm quyến rũ. Chúng thường được kẹp trong một lát bánh mì sandwich trắng mềm, thêm một ít hành tây nướng caramel và rưới lên trên các loại sốt tùy chọn như sốt cà chua (tomato sauce), sốt BBQ, hoặc mù tạt. Đơn giản nhưng vô cùng hấp dẫn, sausage sizzle là một trải nghiệm ẩm thực Úc bình dị và gần gũi.
Xúc xích nướng kiểu Úc kẹp bánh mì và hành tây
Thịt nướng kiểu Úc (Aussie BBQ)
Nướng thịt ngoài trời (BBQ) là một hoạt động văn hóa đặc trưng và được người dân Úc vô cùng ưa chuộng, đặc biệt vào những dịp lễ, cuối tuần hay những ngày hè đầy nắng. Một buổi Aussie BBQ không chỉ là về đồ ăn mà còn là cơ hội để gia đình, bạn bè tụ họp, thư giãn và tận hưởng không khí ngoài trời.
Nguyên liệu cho một buổi BBQ rất đa dạng, có thể là các loại thịt như bò, cừu, gà, xúc xích, hải sản tươi ngon như tôm, cá, mực, đi kèm với các loại rau củ như bắp, khoai tây, hành tây, và nấm. Một điểm khá khác biệt của BBQ Úc so với một số nơi khác là thịt thường không được tẩm ướp gia vị quá cầu kỳ trước khi nướng. Thay vào đó, người Úc thích thưởng thức hương vị tự nhiên của thịt, chỉ thêm một chút muối, tiêu hoặc phết một ít sốt BBQ trong quá trình nướng. Họ cũng không chuộng mùi khói quá nồng ám vào thịt. Các công viên công cộng ở Úc thường trang bị sẵn bếp nướng điện miễn phí, càng làm cho hoạt động này trở nên phổ biến. Tương tự như cách người Việt Nam yêu thích những bữa tiệc hải sản nướng, có thể tìm thấy những trải nghiệm ẩm thực hấp dẫn tại thế giới hải sản 60 vũ trọng khánh, người Úc cũng có niềm đam mê bất tận với BBQ.
Một bữa tiệc thịt nướng BBQ kiểu Úc ngoài trời
Cá chẽm Úc (Barramundi)
Nếu bạn đang tự hỏi “đến Úc ăn gì ngon từ cá?”, thì cá chẽm Úc (Barramundi) chắc chắn là một gợi ý tuyệt vời không nên bỏ qua. Tên “Barramundi” có nguồn gốc từ ngôn ngữ của thổ dân Úc, có nghĩa là “cá sông có vảy lớn”. Đây là loài cá được đánh giá cao nhờ thịt trắng, mềm, ngọt và ít xương.
Cá chẽm sinh sống ở cả vùng nước mặn và nước ngọt của Úc, trải dài từ vịnh Shark ở Tây Úc, qua khắp phía bắc đến sông Mary và Maroochy ở Queensland. Mặc dù cá chẽm có quanh năm, nhưng chúng đặc biệt nhiều hơn, thịt chắc và ngọt hơn vào các tháng hè nắng ấm. Người Úc có cả một thực đơn phong phú dành cho loại cá này: từ phi lê cá chẽm áp chảo ăn kèm sốt bơ chanh, cá chẽm chiên giòn, nướng cháy cạnh xém thơm lừng, đến nướng giấy bạc với các loại thảo mộc và gia vị cay nồng. Đây thực sự là một món ngon tinh tế trong ẩm thực Úc.
Món cá chẽm Úc nướng thơm lừng hấp dẫn
Thịt Kangaroo
Đối với nhiều du khách, việc thử thịt kangaroo là một trải nghiệm ẩm thực độc đáo và có phần “phiêu lưu” khi đến Úc. Mặc dù chuột túi (kangaroo) là một trong những biểu tượng quốc gia, việc tiêu thụ thịt kangaroo lại được chính quyền khuyến khích do số lượng loài này khá lớn, có khả năng gây mất cân bằng sinh thái ở một số khu vực.
Thịt kangaroo thu hút người ăn bởi hương vị đặc trưng, hơi giống thịt bò nhưng đậm đà hơn một chút và có kết cấu nạc hơn. Đây là một loại thịt rất tốt cho sức khỏe, giàu protein và sắt hơn thịt bò, đồng thời có hàm lượng calo và chất béo rất thấp. Nó cũng là một nguồn cung cấp axit béo omega-3 dồi dào. Thịt kangaroo có thể được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như bít tết (steak) kangaroo, nướng BBQ, làm cà ri, hầm, hoặc thậm chí là xúc xích kangaroo. Nếu được chế biến đúng cách, thịt kangaroo rất mềm và ngon.
Món steak thịt kangaroo được chế biến tinh tế
Burger củ dền (Aussie Burger with Beetroot)
Burger củ dền, hay còn gọi là “Aussie Burger with the lot”, là một biến thể burger độc đáo mà bạn gần như chỉ có thể tìm thấy ở Úc. Đây là một minh chứng cho sự sáng tạo và sẵn lòng thử nghiệm những kết hợp hương vị mới lạ trong ẩm thực Úc.
Cũng giống như những chiếc hamburger phổ biến trên thế giới, Aussie Burger bao gồm bánh mì tròn kẹp nhân thịt bò nướng (hoặc gà, cừu), rau xà lách, cà chua, hành tây và phô mai. Tuy nhiên, điểm làm nên sự khác biệt và “chất Úc” chính là việc bổ sung thêm một lát dứa nướng ngọt thơm, một ít củ dền ngâm chua giòn giòn, và đôi khi là một quả trứng ốp la lòng đào béo ngậy. Tùy theo từng nơi hay đầu bếp chế biến, củ dền có thể được xắt lát hoặc xắt sợi. Vị ngọt thanh và màu sắc tím đặc trưng của củ dền không chỉ làm cho chiếc burger thêm phần lạ miệng, hấp dẫn mà còn cân bằng vị béo ngậy của thịt và phô mai, tạo nên một tổng thể hương vị hài hòa và thú vị.
Chiếc burger củ dền đặc trưng của ẩm thực Úc
Bánh Pavlova
Pavlova là một món tráng miệng tinh tế và đẹp mắt, gây ra một “cuộc tranh luận” thú vị giữa Úc và New Zealand về nguồn gốc của nó. Cả hai quốc gia đều tuyên bố đã phát minh ra món bánh này để vinh danh nữ diễn viên ba lê huyền thoại người Nga Anna Pavlova trong chuyến lưu diễn của bà đến Australasia vào những năm 1920.
Nhắc tới Pavlova, người ta lập tức hình dung đến một chiếc bánh meringue lớn, giòn xốp bên ngoài nhưng lại mềm dẻo, dai nhẹ như kẹo marshmallow bên trong. Bánh được làm chủ yếu từ lòng trắng trứng đánh bông với đường, không sử dụng bột mì hay các loại ngũ cốc. Sau khi nướng, bánh được phủ một lớp kem tươi đánh bông béo ngậy và trang trí bằng các loại trái cây tươi theo mùa như dâu tây, kiwi, chanh dây, việt quất, tạo nên một bản giao hưởng màu sắc và hương vị. Vị ngọt thanh của bánh, vị béo của kem và vị chua dịu của trái cây hòa quyện tạo nên một món tráng miệng nhẹ nhàng, thanh tao, tan ngay khi vừa chạm đầu lưỡi.
Bánh Pavlova trang trí kem và trái cây tươi bắt mắt
Meat Pie (Bánh nướng nhân thịt)
Meat Pie, hay bánh nướng nhân thịt, là một món ăn mang tính biểu tượng và vô cùng phổ biến trong ẩm thực Úc, đến mức nó thường được ví như hamburger của người Mỹ hay hotdog. Bạn có thể tìm thấy món bánh này ở khắp mọi nơi, từ các tiệm bánh, quán cà phê, cửa hàng tiện lợi cho đến các sự kiện thể thao.
Phần vỏ bánh thường được làm từ bột mì, tạo thành hai lớp: lớp vỏ đáy dày hơn và lớp vỏ mặt mỏng giòn. Điểm đặc biệt của Meat Pie nằm ở phần nhân thịt băm đậm đà bên trong. Người Úc sử dụng nhiều loại thịt khác nhau cho phần nhân, nhưng phổ biến nhất vẫn là thịt bò băm, nấu chậm trong nước sốt thịt (gravy) sánh quyện. Để tăng thêm hương vị, người ta cũng có thể bổ sung các nguyên liệu khác vào nhân như hành tây, nấm, phô mai, thịt xông khói, hoặc các loại gia vị. Bánh sau khi nướng xong có vỏ ngoài vàng ruộm, thơm lừng. Khi dùng dao cắt bánh, phần nhân nóng hổi, nghi ngút khói tỏa ra, chỉ cần nhìn thôi cũng đủ khiến bạn muốn thưởng thức ngay lập tức. Người Úc thường ăn Meat Pie với một chút sốt cà chua. Việc thưởng thức các món ăn truyền thống này cũng giống như khi bạn khám phá một khu ẩm thực bến tre với nhiều đặc sản địa phương, mang lại trải nghiệm văn hóa ẩm thực độc đáo. Hay nếu bạn là người yêu thích hải sản, việc tìm đến các địa điểm như hải sản nguyễn chí thanh cũng sẽ mang lại những cảm nhận tương tự về sự phong phú của ẩm thực.
Chiếc bánh nướng nhân thịt Meat Pie vàng rượm hấp dẫn
Trên đây là 10 món ăn nổi tiếng và đặc trưng mà bạn nhất định nên thử khi có dịp đặt chân đến đất nước Úc xinh đẹp. Mỗi món ăn không chỉ mang hương vị độc đáo mà còn kể câu chuyện về lịch sử, văn hóa và con người nơi đây. Khám phá ẩm thực Úc chắc chắn sẽ là một trong những trải nghiệm đáng nhớ nhất trong hành trình của bạn. Việc tìm hiểu sâu hơn về ẩm thực cũng là một cách tuyệt vời để chuẩn bị cho những chuyến đi, dù là du lịch hay du học, giúp bạn hòa nhập nhanh hơn với cuộc sống mới.