Bầu Bị Cảm Có Sao Không? Nguy Cơ & Cách Phòng Tránh

Mang thai là giai đoạn đặc biệt, đi kèm với nhiều thay đổi trong cơ thể phụ nữ, bao gồm cả sự suy giảm tạm thời của hệ miễn dịch. Chính vì thế, mẹ bầu dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh từ môi trường, trong đó phổ biến nhất là cảm lạnh và cảm cúm. Nhiều mẹ bầu không khỏi lo lắng: Bầu Bị Cảm Có Sao Không, liệu tình trạng này có ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi hay không?

Đây là một mối quan tâm hoàn toàn chính đáng, bởi các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, việc mẹ mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như cảm cúm trong thai kỳ, đặc biệt nếu kèm theo sốt cao, có thể liên quan đến một số nguy cơ nhất định cho thai nhi. Hiểu rõ về cảm cúm khi mang thai, các dấu hiệu nhận biết, nguy cơ tiềm ẩn và cách phòng ngừa hiệu quả là vô cùng quan trọng để mẹ bầu chủ động bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cần thiết giúp giải đáp băn khoăn mẹ bầu bị cảm có sao không và hướng dẫn cách chăm sóc bản thân trong giai đoạn nhạy cảm này.

Cảm cúm ở bà bầu là gì? Những điều cần biết

Cảm lạnh và cảm cúm là hai bệnh khác nhau, do các loại virus khác nhau gây ra, nhưng đều ảnh hưởng đến đường hô hấp. Cảm lạnh thường nhẹ hơn với các triệu chứng như sổ mũi, nghẹt mũi, hắt hơi, đau họng nhẹ. Cảm cúm (influenza) nghiêm trọng hơn, do virus cúm gây ra, thường khởi phát đột ngột với các triệu chứng dữ dội hơn.

Hệ miễn dịch của phụ nữ mang thai thường hoạt động kém hiệu quả hơn bình thường để cơ thể không đào thải thai nhi. Điều này làm tăng nguy cơ mắc bệnh cúm và các biến chứng nghiêm trọng từ cúm (như viêm phổi, viêm phế quản) so với người bình thường. Đối với mẹ bầu, dù là bà bầu bị cảm lạnh có sao không hay cảm cúm, đều cần được quan tâm và theo dõi cẩn thận.

Cúm là bệnh nhiễm virus cấp tính đường hô hấp, lây lan chủ yếu qua các giọt bắn trong không khí khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với bề mặt nhiễm virus. Bệnh thường kéo dài khoảng 7-10 ngày, nhưng ở một số người có hệ miễn dịch yếu như phụ nữ mang thai, triệu chứng có thể kéo dài hơn và nguy cơ biến chứng cao hơn.

Dấu hiệu nhận biết bà bầu bị cảm cúm

Các triệu chứng của cảm cúm ở bà bầu thường xuất hiện đột ngột và có thể nghiêm trọng hơn so với khi không mang thai. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu giúp mẹ bầu có hướng xử lý kịp thời và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết.

Một số dấu hiệu phổ biến của cảm cúm ở mẹ bầu bao gồm:

• Sốt: Thường là sốt cao, có thể lên đến 38.5°C hoặc hơn, đi kèm cảm giác ớn lạnh.
• Ho: Ho khan hoặc ho có đờm.
• Đau họng: Cổ họng khô rát, khó nuốt.
• Nghẹt mũi, chảy nước mũi: Có thể kèm theo hắt hơi.
• Đau đầu: Cơn đau đầu có thể từ nhẹ đến dữ dội.
• Đau cơ và toàn thân: Cảm giác đau nhức khắp cơ thể.
• Mệt mỏi: Tình trạng mệt mỏi, kiệt sức kéo dài.
• Các triệu chứng khác: Một số người có thể kèm theo buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy, mặc dù các triệu chứng này phổ biến hơn ở trẻ em bị cúm.

Cần phân biệt các triệu chứng này với cảm lạnh thông thường, vốn thường nhẹ hơn và ít gây sốt cao hay đau nhức toàn thân nghiêm trọng. Nếu mẹ bầu có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ cảm cúm, đặc biệt là sốt cao, cần nhanh chóng tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và xử lý kịp thời.

Mẹ bầu bị cảm cúm: Những ảnh hưởng tiềm ẩn đến thai nhi

Đây là vấn đề được quan tâm hàng đầu khi nói đến “bầu bị cảm có sao không”. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc mẹ bị cảm cúm, đặc biệt là khi kèm theo sốt cao kéo dài, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của thai nhi.

Nguy cơ dị tật bẩm sinh

Một số nghiên cứu gợi ý mối liên hệ giữa cảm cúm (hoặc cảm lạnh) kèm sốt ở mẹ bầu trong giai đoạn trước hoặc trong khi mang thai với khả năng sinh con bị một số dị tật bẩm sinh. Các dị tật này có thể bao gồm các vấn đề về hệ thần kinh (như suy nhược, bệnh gai cột sống), các dị tật vùng mặt (như sứt môi, hở hàm ếch), hoặc các vấn đề về hệ tiêu hóa, thận. Cơ chế chính xác chưa hoàn toàn rõ ràng, nhưng sốt cao ở mẹ được cho là có thể ảnh hưởng đến quá trình phân chia tế bào và phát triển cơ quan của thai nhi trong giai đoạn đầu thai kỳ.

Tăng nguy cơ mắc bệnh tự kỷ

Đây là một phát hiện đáng chú ý từ các nghiên cứu gần đây. Phụ nữ mang thai bị sốt trong tam cá nguyệt thứ hai hoặc thứ ba có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tự kỷ ở trẻ. Nguy cơ này dường như tăng lên nếu mẹ bị sốt nhiều lần hoặc sốt cao. Các nhà nghiên cứu cho rằng phản ứng miễn dịch của cơ thể mẹ đối với nhiễm trùng gây sốt có thể giải phóng các chất viêm ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ của thai nhi. Ví dụ, nguy cơ mắc bệnh tự kỷ tăng 34% khi mẹ bị sốt trong ba tháng đầu và 40% khi bị sốt trong ba tháng thứ hai. Số lần sốt cũng có tác động; nguy cơ cao gấp 1,3 lần với 1-2 lần sốt sau tuần thứ 12 và tăng gấp 3 lần nếu sốt từ 3 lần trở lên sau tam cá nguyệt đầu tiên.

Ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và hô hấp của trẻ

Việc mẹ bầu tiếp xúc với virus và vi khuẩn gây bệnh trong thai kỳ cũng có thể ảnh hưởng đến môi trường trong tử cung, từ đó tác động đến sự phát triển hệ miễn dịch của thai nhi. Một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa việc mẹ bị cúm khi mang thai với nguy cơ trẻ mắc bệnh hen suyễn và dị ứng khi còn nhỏ. Dù hai bệnh này có khả năng di truyền, việc tiếp xúc sớm với tác nhân gây bệnh hoặc phản ứng miễn dịch của mẹ có thể đóng vai trò làm tăng tính nhạy cảm của trẻ.

Hình ảnh minh họa bà bầu bị sốt, một trong những dấu hiệu phổ biến của cảm cúm khi mang thai

Quan trọng là cần lưu ý rằng không phải mọi trường hợp mẹ bầu bị cảm cúm đều gây ra những ảnh hưởng tiêu cực này. Nguy cơ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ nghiêm trọng của bệnh, có sốt cao hay không, thời điểm mắc bệnh trong thai kỳ, và tình trạng sức khỏe tổng thể của mẹ. Tuy nhiên, việc nắm rõ những nguy cơ tiềm ẩn này giúp mẹ bầu không chủ quan và áp dụng các biện pháp phòng ngừa, cũng như tìm kiếm sự chăm sóc y tế khi cần thiết.

Phòng ngừa cảm cúm cho bà bầu: Chủ động bảo vệ mẹ và bé

Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh, đặc biệt là trong thai kỳ. Việc chủ động phòng ngừa cảm cúm là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và thai nhi, giảm thiểu tối đa những lo lắng về việc bầu bị cảm có sao không.

Các biện pháp phòng ngừa quan trọng bao gồm:

1. Tiêm phòng cúm: Đây là biện pháp phòng ngừa hiệu quả và an toàn nhất cho phụ nữ mang thai. Vắc-xin cúm giúp cơ thể mẹ tạo ra kháng thể chống lại virus cúm, từ đó giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh hoặc làm giảm mức độ nghiêm trọng nếu không may mắc phải. Hơn nữa, kháng thể này còn được truyền sang thai nhi qua nhau thai, cung cấp sự bảo vệ cho bé trong những tháng đầu đời. Mẹ bầu nên tiêm phòng cúm vào bất kỳ thời điểm nào trong thai kỳ, tốt nhất là trước mùa dịch cúm. Việc tiêm vắc-xin phòng cúm trước và trong khi mang thai là khuyến cáo quan trọng từ các tổ chức y tế trên thế giới.

2. Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường: Rửa tay thường xuyên và đúng cách bằng xà phòng và nước ấm hoặc dung dịch sát khuẩn chứa cồn là cách hiệu quả để loại bỏ virus cúm và các mầm bệnh khác. Tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng. Vệ sinh nhà cửa, đặc biệt là các bề mặt thường xuyên tiếp xúc (tay nắm cửa, điện thoại, bàn phím), để loại bỏ virus.

3. Tránh tiếp xúc với người bệnh: Hạn chế tối đa việc tiếp xúc gần với người đang bị cảm lạnh hoặc cảm cúm. Nếu không thể tránh khỏi, hãy giữ khoảng cách và sử dụng khẩu trang. Hạn chế đến những nơi đông người, không khí tù đọng trong mùa dịch.

4. Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Một chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ dưỡng chất đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường hệ miễn dịch. Bà bầu nên ăn nhiều trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt và các thực phẩm giàu protein, vitamin C, vitamin D, kẽm… Bổ sung đủ nước hàng ngày cũng giúp cơ thể hoạt động tốt hơn. Việc tìm hiểu về các thức ăn bà bầu không nên ăn cũng giúp mẹ bầu tránh các rủi ro sức khỏe khác.

5. Duy trì lối sống lành mạnh: Ngủ đủ giấc (7-9 tiếng mỗi đêm), tập thể dục nhẹ nhàng và phù hợp với thai kỳ (như đi bộ, yoga bầu) giúp nâng cao sức đề kháng. Quản lý căng thẳng cũng rất quan trọng đối với hệ miễn dịch.

Tiêm phòng cúm cho bà bầu, biện pháp chủ động bảo vệ mẹ và thai nhi khỏi bệnh

Bà bầu bị cảm cúm nên làm gì? Lời khuyên từ chuyên gia

Nếu không may bị cảm cúm trong thai kỳ, mẹ bầu cần bình tĩnh và xử lý đúng cách để giảm thiểu ảnh hưởng đến sức khỏe.

1. Nghỉ ngơi đầy đủ: Nghỉ ngơi giúp cơ thể tập trung năng lượng để chống lại virus. Mẹ bầu nên dành nhiều thời gian nghỉ ngơi trên giường, tránh làm việc quá sức.
2. Uống đủ nước: Uống nhiều nước lọc, nước trái cây tươi, trà gừng ấm (không quá nóng) hoặc nước súp giúp làm dịu cổ họng, loãng đờm và ngăn ngừa mất nước, đặc biệt quan trọng khi bị sốt.
3. Chế độ ăn uống: Tiếp tục duy trì chế độ ăn đủ chất, bổ sung thêm các món ăn dễ tiêu hóa, giàu dinh dưỡng như súp gà, cháo, rau xanh luộc…
4. Giảm triệu chứng tại nhà:
   • Súc miệng bằng nước muối ấm giúp làm dịu đau họng.
   • Xông mũi bằng nước ấm hoặc sử dụng nước muối sinh lý dạng xịt giúp làm thông mũi, giảm nghẹt mũi.
   • Có thể sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng để làm ẩm không khí, giúp giảm ho và nghẹt mũi.
5. Khi nào cần đi khám bác sĩ: Đây là điều quan trọng nhất. Mẹ bầu cần đi khám ngay nếu có các dấu hiệu sau:
   • Sốt cao (từ 38.5°C trở lên) không hạ hoặc kéo dài.
   • Khó thở, thở gấp, tức ngực.
   • Đau họng nặng, khó nuốt.
   • Ho ra đờm đặc hoặc có màu.
   • Đau đầu dữ dội.
   • Các triệu chứng trở nên nặng hơn hoặc kéo dài hơn 10 ngày.
   • Giảm cử động thai.
6. Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc khi mang thai, đặc biệt là kháng sinh, thuốc hạ sốt, thuốc giảm ho, thuốc chống nghẹt mũi… Một số loại thuốc thông thường có thể không an toàn cho thai nhi, đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ khi các cơ quan của thai nhi đang hình thành. Bác sĩ sẽ là người đánh giá tình trạng và kê đơn (nếu cần) các loại thuốc an toàn và phù hợp với thai phụ (ví dụ, một số loại thuốc hạ sốt như Paracetamol thường được coi là an toàn ở liều lượng cho phép).

Trong 3 tháng đầu, thai nhi đặc biệt nhạy cảm với các tác động từ bên ngoài. Tìm hiểu thai 2 tháng như thế nào giúp mẹ hiểu rõ hơn về giai đoạn phát triển quan trọng này và nhận thức được tầm quan trọng của việc giữ gìn sức khỏe.

Chăm sóc sức khỏe toàn diện cho thai kỳ khỏe mạnh

Ngoài việc phòng ngừa và xử lý khi bị cảm cúm, việc chăm sóc sức khỏe toàn diện trong suốt thai kỳ là nền tảng cho một thai kỳ khỏe mạnh và giảm thiểu các rủi ro về sức khỏe cho cả mẹ và bé. Điều này bao gồm:

• Khám thai định kỳ: Tuân thủ lịch khám thai theo chỉ định của bác sĩ để theo dõi sự phát triển của thai nhi và sức khỏe của mẹ, phát hiện sớm các vấn đề bất thường.
• Tiêm chủng đầy đủ: Ngoài vắc-xin cúm, mẹ bầu cần hỏi ý kiến bác sĩ về các loại vắc-xin khác cần thiết trong thai kỳ (như uốn ván, bạch hầu, ho gà…) để bảo vệ cả mẹ và bé.
• Duy trì tinh thần lạc quan: Tránh căng thẳng, lo âu. Tham gia các lớp học tiền sản, chia sẻ với chồng và gia đình, hoặc tìm hiểu các phương pháp thư giãn như thiền, yoga.
• Chuẩn bị cho cuộc sống mẹ và bé: Việc chuẩn bị cho sự chào đời của em bé bao gồm nhiều khía cạnh, từ kiến thức chăm sóc con đến việc chuẩn bị đồ dùng cần thiết. Tham khảo thông tin về set áo dài cho mẹ và bé có thể là một phần của việc chuẩn bị tâm lý và trang phục cho những dịp đặc biệt sau này.
• Lưu ý khi du lịch: Nếu có kế hoạch đi du lịch khi mang thai, mẹ bầu cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn, tìm hiểu về tình hình dịch bệnh tại điểm đến và chuẩn bị sẵn sàng các vật dụng y tế cần thiết.

Chăm sóc sức khỏe toàn diện trong thai kỳ là một hành trình đòi hỏi sự quan tâm và chủ động từ mẹ bầu.

Kết luận

Việc bầu bị cảm cúm, đặc biệt là khi kèm theo sốt cao, có thể tiềm ẩn một số nguy cơ đối với thai nhi như dị tật bẩm sinh hoặc tăng nguy cơ mắc bệnh tự kỷ. Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp đều dẫn đến những hậu quả này. Quan trọng nhất là mẹ bầu cần hiểu rõ về các dấu hiệu, không chủ quan khi mắc bệnh và đặc biệt là thực hiện các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, trong đó tiêm phòng cúm là biện pháp ưu tiên hàng đầu.

Khi không may bị cảm cúm, mẹ bầu nên tập trung nghỉ ngơi, uống đủ nước và tham khảo ý kiến bác sĩ ngay lập tức, đặc biệt là khi có sốt cao hoặc các triệu chứng nghiêm trọng khác. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc.

Một thai kỳ khỏe mạnh là kết quả của sự chăm sóc sức khỏe toàn diện, bao gồm dinh dưỡng hợp lý, lối sống lành mạnh, khám thai định kỳ và chủ động phòng ngừa bệnh tật. Bằng cách nắm vững thông tin và hành động đúng đắn, mẹ bầu hoàn toàn có thể vượt qua giai đoạn này một cách an toàn và khỏe mạnh, chào đón em bé yêu bình an.

Nguồn tham khảo: Cdc.gov; Webmd.com