Đồng hồ cơ automatic là một biểu tượng của sự tinh xảo trong chế tác đồng hồ, được hàng triệu người trên thế giới yêu thích bởi bộ máy phức tạp và khả năng hoạt động độc lập mà không cần pin. Sở hữu một chiếc đồng hồ automatic không chỉ là có một công cụ xem giờ mà còn là trải nghiệm một di sản kỹ thuật lâu đời. Tuy nhiên, để chiếc đồng hồ cơ automatic của bạn luôn hoạt động chính xác, bền bỉ và giữ được vẻ đẹp theo thời gian, việc hiểu rõ và áp dụng đúng Cách Sử Dụng đồng Hồ Cơ Automatic là điều vô cùng quan trọng. Khác với đồng hồ quartz chạy bằng pin, đồng hồ cơ automatic cần được nạp năng lượng thông qua chuyển động của cổ tay người đeo hoặc bằng cách lên dây cót thủ công. Việc sử dụng không đúng cách có thể ảnh hưởng đến độ chính xác, tuổi thọ của bộ máy và thậm chí gây hư hỏng nghiêm trọng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một hướng dẫn đầy đủ và chi tiết về cách sử dụng, bảo quản và chăm sóc đồng hồ cơ automatic một cách hiệu quả nhất.

Đồng Hồ Cơ Automatic Là Gì Và Hoạt Động Như Thế Nào?

Trước khi đi sâu vào cách sử dụng đồng hồ cơ automatic, hãy cùng tìm hiểu về nguyên lý hoạt động cơ bản của loại đồng hồ này. Đồng hồ cơ automatic (hay còn gọi là đồng hồ tự động lên dây cót) hoạt động dựa trên năng lượng được tạo ra từ chuyển động tự nhiên của cổ tay người đeo.

Trung tâm của bộ máy automatic là rotor (bánh đà), một khối kim loại hình bán nguyệt xoay tự do quanh trục. Khi người đeo di chuyển cổ tay, rotor sẽ quay và truyền năng lượng này đến hộp cót thông qua một hệ thống bánh răng phức tạp. Năng lượng được tích trữ trong hộp cót, sau đó giải phóng từ từ để làm chuyển động các bánh răng khác, cuối cùng làm quay kim giờ, phút, giây và các chức năng khác (lịch ngày, lịch thứ…).

Điểm khác biệt chính so với đồng hồ cơ lên dây cót thủ công là đồng hồ automatic có thể tự nạp năng lượng khi đeo, giảm thiểu việc phải lên dây cót hàng ngày. Tuy nhiên, đa số đồng hồ automatic hiện đại vẫn được trang bị chức năng lên dây cót thủ công (hand-winding) để người dùng có thể nạp năng lượng ban đầu hoặc khi không đeo đủ thời gian.

Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Sử Dụng Đồng Hồ Cơ Automatic

Sử dụng đồng hồ cơ automatic không chỉ đơn giản là đeo lên tay. Có những kỹ thuật và lưu ý quan trọng giúp đồng hồ hoạt động tối ưu.

1. Lên Dây Cót Ban Đầu (Khi Đồng Hồ Hết Năng Lượng)

Khi bạn mới mua đồng hồ hoặc sau một thời gian dài không sử dụng khiến đồng hồ dừng chạy, bạn cần nạp năng lượng ban đầu cho nó. Có hai cách chính:

  • Lắc nhẹ: Cầm đồng hồ và lắc nhẹ nhàng sang hai bên trong khoảng 30 giây đến 1 phút. Cách này giúp rotor quay và nạp một ít năng lượng để đồng hồ bắt đầu chạy lại. Tuy nhiên, cách này chỉ nạp được một lượng cót nhỏ.
  • Lên dây cót thủ công (Nếu có chức năng hand-winding): Đây là cách hiệu quả nhất để nạp năng lượng ban đầu. Tháo đồng hồ khỏi tay, đảm bảo núm vặn đang ở vị trí đóng (vị trí 0). Xoay núm vặn theo chiều kim đồng hồ (chiều 12 giờ) khoảng 15-20 vòng. Hầu hết đồng hồ automatic có cơ chế chống quá tải khi lên cót thủ công, bạn sẽ cảm thấy núm vặn hơi nặng hoặc nghe tiếng lách cách nhỏ khi cót đầy. Tuyệt đối không cố gắng xoay tiếp khi đã cảm thấy nặng tay để tránh làm đứt dây cót.

cach su dung dong ho cocach su dung dong ho co

2. Đeo Đồng Hồ Thường Xuyên Để Duy Trì Năng Lượng

Cách sử dụng đồng hồ cơ automatic hiệu quả nhất là đeo nó thường xuyên. Chuyển động tự nhiên của cổ tay khi bạn sinh hoạt, làm việc sẽ làm rotor quay và liên tục nạp năng lượng cho bộ máy.

  • Thời gian đeo cần thiết: Hầu hết đồng hồ automatic cần được đeo ít nhất 8-10 tiếng mỗi ngày với mức độ hoạt động bình thường để duy trì đủ năng lượng cho 24-40 giờ tiếp theo (thời gian dự trữ cót). Nếu bạn ít vận động hoặc không đeo đủ thời gian, đồng hồ có thể chạy chậm, kém chính xác hoặc dừng lại.
  • Sau 40 giờ không sử dụng: Như bài viết gốc có đề cập, hầu hết đồng hồ automatic có thời gian dự trữ cót khoảng 24-40 giờ (có những bộ máy hiện đại dự trữ năng lượng lâu hơn, lên đến 80 giờ hoặc hơn). Sau khi thời gian dự trữ này kết thúc, đồng hồ sẽ dừng hoạt động. Lúc này, bạn cần lặp lại bước “Lên dây cót ban đầu” trước khi đeo lại.
    Bạn có thể tham khảo cách điều chỉnh giờ và ngày cho đồng hồ cơ, đặc biệt là các mẫu phổ biến như cách chỉnh giờ đồng hồ tissot 1853 để nắm vững thao tác này.

huong dan su dung dong ho automatichuong dan su dung dong ho automatic

3. Sử Dụng Hộp Xoay Đồng Hồ (Watch Winder)

Nếu bạn có nhiều đồng hồ automatic và không đeo chúng đủ thường xuyên, hoặc đơn giản là không muốn phải lên dây cót và chỉnh giờ mỗi lần đeo lại, hộp xoay đồng hồ là một phụ kiện hữu ích.

Hộp xoay là thiết bị mô phỏng chuyển động của cổ tay, giữ cho đồng hồ được xoay liên tục theo các chu kỳ được lập trình sẵn, nhờ đó bộ máy luôn được nạp năng lượng và hoạt động liên tục.

  • Khi nào nên dùng hộp xoay: Thường dành cho người sưu tập hoặc những người sở hữu đồng hồ có các chức năng phức tạp (như lịch vạn niên – perpetual calendar) mà việc cài đặt lại tốn nhiều công sức.
  • Lưu ý khi dùng hộp xoay: Cần cài đặt đúng số TPD (Turns Per Day – số vòng xoay mỗi ngày) và hướng xoay (theo chiều kim đồng hồ, ngược chiều kim đồng hồ hoặc cả hai) phù hợp với từng loại bộ máy đồng hồ. Thông tin này thường có trong sách hướng dẫn đi kèm đồng hồ hoặc có thể tìm kiếm trên mạng.

4. Cách Chỉnh Giờ Và Ngày Đúng Cách

Thao tác chỉnh giờ và ngày cần được thực hiện cẩn thận để tránh làm hỏng bộ máy.

  • Tháo đồng hồ khỏi tay: Luôn tháo đồng hồ ra khi chỉnh giờ hoặc ngày. Việc này giúp bạn thao tác dễ dàng hơn và tránh làm cong hoặc gãy núm vặn do góc kéo không vuông góc.
  • Vị trí núm vặn: Núm vặn đồng hồ thường có 2 hoặc 3 nấc khi kéo ra:
    • Nấc 0 (đóng): Đồng hồ hoạt động bình thường, có thể lên dây cót thủ công ở vị trí này (nếu có). Đảm bảo núm vặn luôn đóng kín khi đeo, đặc biệt khi tiếp xúc với nước.
    • Nấc 1 (kéo nhẹ): Thường dùng để chỉnh ngày/thứ (tùy mẫu). Xoay núm vặn theo một chiều để chỉnh ngày và chiều còn lại để chỉnh thứ.
    • Nấc 2 (kéo mạnh hơn): Dùng để chỉnh giờ và phút. Kim giây thường dừng lại (chức năng Hacking Seconds) ở nấc này, giúp bạn chỉnh giờ chính xác hơn theo đồng hồ nguyên tử.
  • Tránh chỉnh ngày trong “giờ cấm”: Hầu hết bộ máy đồng hồ automatic có cơ chế chuyển ngày tự động diễn ra trong khoảng thời gian từ 9 giờ tối đến 3 giờ sáng. Chỉnh ngày thủ công trong khoảng thời gian này có thể làm kẹt hoặc hỏng bộ phận chuyển ngày. Tốt nhất, hãy chỉnh giờ về khoảng 6 giờ sáng (đảm bảo kim giờ không nằm trong vùng 9PM-3AM), sau đó chỉnh ngày/thứ lùi về một ngày so với hiện tại. Tiếp theo, kéo núm ra nấc chỉnh giờ và xoay kim giờ/phút tiến về phía trước cho đến khi ngày tự động nhảy sang ngày hiện tại (điều này xác định thời điểm 0 giờ). Cuối cùng, tiếp tục xoay kim đến đúng giờ hiện tại (lưu ý phân biệt giờ sáng và tối). Đẩy núm vặn về vị trí đóng.

5. Bảo Quản Đồng Hồ Khi Không Sử Dụng

Khi không đeo đồng hồ, việc bảo quản đúng cách giúp kéo dài tuổi thọ và giữ gìn vẻ đẹp của nó.

  • Nơi bảo quản lý tưởng: Cất đồng hồ trong hộp đựng chuyên dụng, hộp gốc hoặc hộp kín có lót vải mềm. Điều này giúp tránh bụi bẩn, độ ẩm, va đập và trầy xước.
  • Tránh xa từ trường mạnh: Đây là một lưu ý cực kỳ quan trọng trong cách sử dụng đồng hồ cơ automatic. Từ trường mạnh có thể ảnh hưởng đến lò xo tóc (hairspring) bên trong bộ máy, làm các vòng lò xo bị dính vào nhau, dẫn đến đồng hồ chạy nhanh bất thường (nhiễm từ). Tránh đặt đồng hồ gần:
    • Loa, bộ phát wifi, cục sạc không dây
    • Tivi, tủ lạnh, lò vi sóng
    • Nam châm (trên túi xách, ví, đồ chơi…)
    • Thiết bị y tế sử dụng từ trường (máy chụp MRI…)

cach su dung dong ho co automaticcach su dung dong ho co automatic

Cách bảo quản đồng hồ cơ automatic khi không sử dụng

  • Nhiệt độ và độ ẩm: Bảo quản đồng hồ ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp (nhiệt độ lý tưởng thường là 10-40 độ C như bài gốc đề cập). Biến động nhiệt độ đột ngột có thể ảnh hưởng đến dầu bôi trơn và các bộ phận kim loại.

6. Chú Ý Về Khả Năng Chống Nước

Mức độ chống nước của đồng hồ cơ automatic khác nhau tùy từng mẫu. Bạn cần biết rõ khả năng chống nước của chiếc đồng hồ mình sở hữu để sử dụng phù hợp.

  • WR30m (3 ATM): Chỉ chống nước khi rửa tay nhẹ hoặc đi mưa nhỏ. Không đeo khi tắm, bơi, lặn.

  • WR50m (5 ATM): Có thể đeo khi rửa tay, đi mưa. Có thể tắm vòi sen nhẹ nhàng nhưng không nên ngâm nước hoặc bơi.

  • WR100m (10 ATM): Có thể đeo khi bơi lội, lặn nông. Không sử dụng khi lặn biển sâu hoặc các hoạt động thể thao dưới nước mạnh.

  • WR200m trở lên: Thích hợp cho lặn biển và các hoạt động dưới nước chuyên nghiệp.

  • Luôn đóng chặt núm vặn: Đảm bảo núm vặn luôn được đẩy chặt vào vị trí đóng trước khi tiếp xúc với nước. Nếu đồng hồ có núm vặn ren (screw-down crown), hãy vặn chặt nó.

  • Tránh tiếp xúc với hóa chất: Xà phòng, dầu gội, nước hoa, hóa chất hồ bơi… có thể làm hỏng gioăng cao su chống nước, giảm khả năng chống nước của đồng hồ theo thời gian.

  • Không chỉnh giờ/ngày khi đồng hồ ướt hoặc dưới nước.

7. Vệ Sinh Đồng Hồ Thường Xuyên

Vệ sinh giúp loại bỏ bụi bẩn, mồ hôi và giữ cho đồng hồ luôn sáng đẹp.

  • Vệ sinh hàng tuần: Sử dụng khăn mềm, ẩm (có thể nhúng nước và vắt khô) để lau nhẹ nhàng mặt kính, vỏ và dây đeo (đối với dây kim loại).
  • Vệ sinh sâu hơn: Với dây kim loại, bạn có thể dùng bàn chải mềm (như bàn chải đánh răng cũ) và một ít nước ấm pha xà phòng nhẹ để cọ rửa các khe nối. Sau đó rửa lại bằng nước sạch và lau khô thật kỹ bằng khăn mềm.
  • Dây da: Dây da cần tránh nước. Sử dụng khăn khô mềm để lau. Nếu dây da bị ẩm, hãy để khô tự nhiên ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp hoặc sấy khô.
  • Lưu ý: Luôn đảm bảo núm vặn đã đóng chặt khi vệ sinh bằng nước. Không ngâm toàn bộ đồng hồ vào nước trừ khi nó có khả năng chống nước phù hợp và bạn đã kiểm tra gioăng định kỳ.

cach dung dong ho cocach dung dong ho co

Bạn có thể tham khảo thêm các mẹo vệ sinh cụ thể cho từng loại dây như hướng dẫn vệ sinh dây da đồng hồ hoặc cách làm sạch đồng hồ đeo tay nói chung.

8. Lau Dầu Và Bảo Dưỡng Định Kỳ

Giống như bất kỳ cỗ máy chính xác nào, bộ máy đồng hồ cơ cần được bảo dưỡng định kỳ để hoạt động trơn tru.

  • Thời gian bảo dưỡng: Nên mang đồng hồ đi lau dầu và bảo dưỡng tại các trung tâm uy tín sau mỗi 2-4 năm sử dụng (như bài gốc đề cập). Khoảng thời gian này có thể thay đổi tùy thuộc vào khuyến cáo của nhà sản xuất và điều kiện sử dụng của bạn.
  • Quá trình bảo dưỡng: Kỹ thuật viên sẽ tháo rời toàn bộ bộ máy, làm sạch từng bộ phận, kiểm tra các chi tiết mòn hoặc hỏng, tra dầu bôi trơn chuyên dụng, lắp ráp lại, điều chỉnh độ chính xác (regulation) và kiểm tra khả năng chống nước (thay gioăng nếu cần).
  • Kiểm tra sai số: Định kỳ kiểm tra sai số của đồng hồ bằng cách so sánh với giờ nguyên tử (ví dụ: giờ trên điện thoại hoặc các trang web cung cấp giờ chính xác). Đồng hồ cơ luôn có sai số nhất định (thường chấp nhận được là +/- 10-30 giây/ngày tùy bộ máy). Nếu sai số vượt quá mức bình thường một cách đáng kể hoặc đột ngột thay đổi, đó có thể là dấu hiệu cần được kiểm tra.

Những Lưu Ý Quan Trọng Khác Khi Sử Dụng Đồng Hồ Cơ Automatic

Ngoài các hướng dẫn chi tiết trên, đây là một số điểm quan trọng cần khắc sâu:

  • Tránh va đập mạnh: Bộ máy cơ rất nhạy cảm với chấn động mạnh. Tránh làm rơi đồng hồ hoặc đeo khi tham gia các hoạt động dễ gây va đập mạnh như chơi thể thao đối kháng (bóng đá, boxing), tennis, cầu lông cường độ cao…
  • Nhiệt độ khắc nghiệt: Tránh để đồng hồ tiếp xúc đột ngột hoặc kéo dài với nhiệt độ quá cao (trong xe hơi dưới trời nắng, phòng xông hơi) hoặc quá thấp (tủ đông).
  • Hóa chất và dung môi: Tránh để đồng hồ tiếp xúc với xăng, dầu, các chất tẩy rửa mạnh, keo xịt tóc, nước hoa trực tiếp lên đồng hồ, đặc biệt là dây da và gioăng chống nước.
  • Tránh chỉnh giờ trong “giờ cấm”: Nhắc lại, không chỉnh ngày/thứ trong khoảng 9 giờ tối đến 3 giờ sáng.
  • Độ chính xác: Chấp nhận rằng đồng hồ cơ có sai số. Đó là đặc trưng của loại máy này, không phải lỗi (trừ khi sai số quá lớn). Các mẫu đồng hồ cao cấp, được chứng nhận Chronometer có sai số rất thấp (chỉ vài giây/ngày).
  • Mua sắm thông minh: Nếu bạn đang tìm kiếm một chiếc đồng hồ, hãy xem xét cẩn thận. Bên cạnh các mẫu automatic, thị trường còn rất nhiều lựa chọn khác. Nếu bạn quan tâm đến thương hiệu cụ thể, hãy tìm hiểu nên mua đồng hồ casio chính hãng ở đâu hoặc các dòng sản phẩm khác như đồng hồ bentley 1948 hay những mẫu đồng hồ nữ đẹp nhất 2021, đồng hồ gucci nữ nếu là nữ giới.

Kết Luận

Sử dụng đồng hồ cơ automatic là một trải nghiệm thú vị, đòi hỏi sự quan tâm và chăm sóc nhất định. Bằng cách tuân thủ các hướng dẫn về cách sử dụng đồng hồ cơ automatic như đeo thường xuyên, lên dây cót đúng kỹ thuật, tránh xa từ trường, bảo quản hợp lý, vệ sinh định kỳ và đặc biệt là bảo dưỡng theo khuyến cáo, bạn sẽ giúp chiếc “cỗ máy thời gian” trên cổ tay mình luôn hoạt động chính xác, bền bỉ và giữ được giá trị theo năm tháng. Một chiếc đồng hồ automatic được chăm sóc tốt không chỉ là người bạn đồng hành tin cậy mà còn là một khoản đầu tư có giá trị. Hãy dành thời gian tìm hiểu và áp dụng những mẹo nhỏ này để tận hưởng trọn vẹn vẻ đẹp và sự tinh tế mà đồng hồ cơ automatic mang lại.

Gửi phản hồi