Cây Đước Thủy Sinh: Đặc Điểm, Cách Trồng Và Chăm Sóc Chi Tiết

Cây đước Thủy Sinh, một loài cây quen thuộc với người dân Việt Nam, đặc biệt ở các vùng ngập mặn ven biển, không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường mà còn mang lại vẻ đẹp độc đáo cho các hồ thủy sinh. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau khám phá những điều thú vị về cây đước thủy sinh, từ đặc điểm sinh học đến kỹ thuật trồng và chăm sóc chi tiết, giúp bạn có thêm kiến thức để làm phong phú không gian sống của mình. Cây đước không chỉ là một loài cây, mà còn là một phần của hệ sinh thái đa dạng và phong phú, là nơi sinh sống của nhiều loài động thực vật. Với sự phát triển của phong trào chơi thủy sinh, việc đưa cây đước vào bể cá không chỉ tạo nên một cảnh quan độc đáo mà còn góp phần tái tạo lại một phần nhỏ của tự nhiên trong không gian sống.

Nguồn Gốc và Môi Trường Sống Của Cây Đước

Cây đước, có tên khoa học là Rhizophora apiculata Blume, thuộc chi Đước (Rhizophora), còn được biết đến với nhiều tên gọi khác như sú, vẹt, đước xanh, trang,… Đây là loài cây đặc trưng của vùng ngập mặn, phân bố chủ yếu ở các nước ven biển thuộc khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, bao gồm Việt Nam, Thái Lan, Trung Quốc, Campuchia, Ấn Độ,… Tại Việt Nam, cây đước phân bố rộng rãi từ Quảng Ninh đến Kiên Giang và trên một số đảo như Phú Quốc, cho thấy sự thích nghi mạnh mẽ của loài cây này với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng đặc biệt. Đước là loài cây ưa ẩm, sinh trưởng tốt ở vùng ngập nước hoặc có thủy triều lên xuống hàng ngày. Đặc biệt, những vùng đất ngập mặn nhiều năm là môi trường lý tưởng cho cây phát triển, thể hiện khả năng chịu mặn tuyệt vời của chúng.

Cây đước sống được ở đâu?

Lịch Sử Hình Thành và Phát Triển Của Cây Đước

Cây đước đã có mặt từ rất lâu trong lịch sử, gắn liền với các hệ sinh thái rừng ngập mặn. Từ xa xưa, người dân ven biển đã biết tận dụng cây đước làm vật liệu xây dựng, chất đốt và các mục đích khác. Sự hình thành và phát triển của cây đước không chỉ là quá trình sinh học tự nhiên mà còn là kết quả của sự tương tác giữa cây và môi trường, với khả năng thích nghi với các điều kiện khắc nghiệt như nước mặn, thiếu oxy. Trải qua hàng ngàn năm, cây đước đã trở thành một phần không thể thiếu của hệ sinh thái ven biển, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ bờ biển, điều hòa khí hậu và tạo nên sự đa dạng sinh học phong phú. Trong bối cảnh hiện đại, cây đước ngày càng được chú trọng bảo tồn và phát triển, không chỉ vì giá trị sinh thái mà còn vì tiềm năng sử dụng trong nhiều lĩnh vực. Việc đưa cây đước vào bể thủy sinh là một cách để con người gần gũi hơn với thiên nhiên và nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.

Đặc Điểm Sinh Trưởng Và Phát Triển Của Cây Đước Thủy Sinh

Cây đước là loài cây chịu nước, sinh trưởng và phát triển mạnh vào mùa mưa. Sau khoảng 2 năm tuổi, cây bắt đầu ra hoa vào khoảng tháng 10 đến tháng 12. Cây đước thường kết hợp với các loài cây ven biển khác tạo thành những khu rừng ngập mặn đặc trưng. Cây đước thuộc nhóm cây gỗ, có chiều cao trung bình từ 10 đến 20 mét, thậm chí có những cây cao hơn 30 mét, đường kính thân từ 30 đến 45cm. Thân cây mọc thẳng đứng, vỏ cây có những đường nứt nẻ hình vuông, màu xám hoặc nâu đen. Cành cây xù xì, dễ gãy.

Rễ cây đước là loại rễ cọc, nhưng phát triển khá chậm. Tuy nhiên, hệ thống rễ phụ xung quanh thân cây lại phát triển mạnh, giúp cây đứng vững. Mỗi cây đước thường có 8 đến 12 rễ phụ, có chức năng cung cấp dưỡng chất, thoát nước và hô hấp khi mọc ở phần thân nông hoặc không bị ngập nước. Lá cây đước có hình nêm, mọc song song với thân cây, dài từ 7 đến 13cm, rộng từ 4 đến 6cm. Đầu lá tròn hoặc cong, gốc lá hình trụ. Cuống lá mập, dài khoảng 1 đến 3cm. Gân giữa lõm lại và nổi lên ở phía dưới. Hoa cây đước có màu vàng, mọc thành hình trứng ở các nách lá. Quả đước có hình dạng dài, đế hình đĩa, mỗi quả chứa một hạt.

Cây đước sống được ở đâu?

Sự Hình Thành và Phát Triển Của Các Món Ăn Từ Cây Đước

Mặc dù không phải là nguồn thực phẩm trực tiếp, cây đước lại gián tiếp đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái ven biển, nơi cung cấp nguồn hải sản phong phú. Các khu rừng đước là nơi trú ngụ, sinh sản của nhiều loài cá, tôm, cua, sò, ốc,… Đây là những nguồn thực phẩm quan trọng trong ẩm thực Việt Nam, đặc biệt là các món ăn đặc sản vùng biển. Ví dụ, các món hải sản tươi sống như tôm nướng, cua rang me, sò huyết nướng mỡ hành thường được bắt nguồn từ các khu vực có rừng đước phát triển. Ngoài ra, cây đước còn có vai trò trong việc duy trì chất lượng nước và môi trường sống, từ đó đảm bảo nguồn cung cấp hải sản sạch và an toàn. Việc khai thác và chế biến hải sản từ các khu vực có rừng đước cũng là một phần của văn hóa ẩm thực địa phương, mang đậm nét đặc trưng của vùng miền.

Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Trồng Cây Đước Thủy Sinh

Có nhiều phương pháp trồng cây đước thủy sinh, bạn có thể tham khảo các bước dưới đây để có được một bể thủy sinh xanh mát:

Nhân Giống Cây Đước

• Chọn quả: Chọn quả đước đã trưởng thành từ cây có tuổi đời từ 10 đến 30 năm, đường kính thân từ 8 đến 20cm, chiều cao trên 12m. Cây khỏe mạnh, không sâu bệnh. Thời điểm thu quả tốt nhất là khoảng tháng 7 đến tháng 9 dương lịch. Nên chọn quả tươi, sạch, không bị sâu bệnh và sử dụng ngay, tránh để quá 15 ngày.
• Tạo bầu cấy: Sử dụng bầu có kích thước 15x20cm, có nắp và lỗ thoát nước 0.5cm. Đất trồng bầu là hỗn hợp 95% đất ngập thủy triều và 5% cát, độ dày đất từ 0 đến 20cm. Trộn thêm 3% phân supe lân và 1-2% phân heo hoai mục. Luống bầu có kích thước 1x1m, cách nhau 50cm, có lỗ thoát nước. Xếp bầu theo hàng và cách nhau một hàng. Vun đất xung quanh bầu để bảo vệ và di chuyển bầu sau 2 tháng để rễ không cắm vào đất.
• Vườn ươm: Vườn ươm nên đặt gần khu vực trồng cây, có thủy triều ngập trung bình hàng năm, có tường rào bảo vệ, tránh xa khu vực sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi và mầm dịch bệnh. Sau khi đã chuẩn bị xong, cắm quả đước vào bầu, mỗi bầu 1 quả, nên thực hiện vào ngày thoáng gió.

Trồng Cây Đước Thành Rừng

• Chọn đất trồng: Chọn đất phù sa ngập mặn, đất có trầm tích giàu nước, đất cát phấn trắng, độ sâu trung bình 5-30cm, tốt nhất là 15-20cm. Thời gian ngập thủy triều khoảng 3-4 giờ mỗi ngày, độ chua của nước từ 1-2%.
• Phương thức trồng: Có thể trồng thẳng hoặc sắp xếp theo hình vuông hoặc trồng xen với các loại cây khác như mắm trắng, sú chắt, vẹt, đưng.
• Mật độ trồng: Trồng thâm canh 10.000 cây/ha với mật độ cây cách cây 1x1m. Đất tốt có thể trồng 20.000 cây/ha, cây cách cây 0.7×0.7m.
• Thời gian trồng: Thời gian trồng thích hợp nhất là từ tháng 7 đến tháng 9 dương lịch.
• Kỹ thuật trồng: Khi thủy triều rút, dùng dây thép cắt thành các đoạn 1m, nối vuông góc và trồng theo khoảng cách đã định. Hoặc có thể dùng một đoạn luồng hoặc tre dài 3m, gắn răng dài 10cm với khoảng cách 1mx1m rồi xới đất theo hình ô bàn cờ. Bỏ bầu trước khi trồng và tránh làm gãy rễ cây.

Ngoài ra, bạn có thể tìm hiểu thêm về cây cỏ thủy sinh để trang trí cho bể thủy sinh của mình thêm sinh động. Việc lựa chọn chậu cây cảnh để bàn làm việc cũng là một gợi ý hay để mang thiên nhiên vào không gian làm việc.

Bí Quyết Chăm Sóc Cây Đước Thủy Sinh

Để cây đước thủy sinh phát triển khỏe mạnh, bạn cần chú ý các vấn đề sau:

• Trong giai đoạn nhân giống: Thường xuyên kiểm tra và loại bỏ các vật cản như cỏ, tảo bám vào quả. Đồng thời, loại bỏ các loài động vật tấn công, tránh gây hư hại rễ cây.
• Sau khi trồng 2-6 tháng: Loại bỏ rong, rêu, cỏ dại bám vào thân và lá cây để giúp lá quang hợp tốt hơn.
• Phòng trừ sâu bệnh: Có thể sử dụng các biện pháp tự nhiên như Virut, Beauverine (B.B), Metarrhizium, Bacilline (B.T) khi sâu bệnh lây lan mạnh.
• Chăm sóc định kỳ: Sau 4 năm đầu, cây đước mới bắt đầu đóng tán, cần loại bỏ cây gỗ dại và thực vật mọc hoang. Đến năm thứ 5, cây đã khép cành, cần thực hiện tỉa thưa.

Để có thêm nhiều lựa chọn cho bể thủy sinh của mình, bạn có thể tham khảo thêm Top 10 cây cảnh thủy sinh được ưa chuộng nhất hiện nay hoặc tìm hiểu về giá chậu cây cảnh cỡ lớn nếu bạn có ý định trồng cây đước trong không gian lớn hơn.

 Cách chăm sóc cây đước thủy sinh 

Kết Luận

Cây đước thủy sinh không chỉ là một loài cây có giá trị về mặt sinh thái mà còn mang lại vẻ đẹp độc đáo cho các hồ thủy sinh. Việc trồng và chăm sóc cây đước thủy sinh đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn, nhưng kết quả mang lại chắc chắn sẽ làm bạn hài lòng. Với những thông tin chi tiết về đặc điểm, cách trồng và chăm sóc cây đước thủy sinh được cung cấp trong bài viết, hy vọng bạn sẽ có thêm kiến thức và kinh nghiệm để tạo nên một không gian sống xanh mát và đầy sức sống. Hãy thử sức với việc trồng cây đước thủy sinh và tận hưởng vẻ đẹp mà nó mang lại nhé. Đừng quên rằng việc chăm sóc cây cối cũng là một cách để thư giãn và kết nối với thiên nhiên, giúp bạn giảm căng thẳng và tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn hơn. Nếu bạn đang tìm việc chăm sóc cây cảnh, thì việc hiểu biết về các loại cây như cây đước thủy sinh sẽ là một lợi thế lớn.