Chuyên gia ẩm thực Tịnh Hải: Nâng tầm giá trị mắm Việt và hành trình cống hiến

Trong bối cảnh ẩm thực Việt Nam ngày càng khẳng định vị thế trên trường quốc tế, vai trò của những chuyên gia, đầu bếp tài năng trở nên vô cùng quan trọng. Một trong những tên tuổi nổi bật, góp phần không nhỏ vào việc gìn giữ và phát huy tinh hoa ẩm thực Việt là Chuyên Gia ẩm Thực Tịnh Hải. Sinh ra trong một gia đình có truyền thống lâu đời về ẩm thực cung đình Huế, bà không chỉ kế thừa những bí quyết quý báu mà còn không ngừng sáng tạo, mang đến những góc nhìn mới mẻ và sâu sắc về văn hóa ẩm thực dân tộc. Thông qua những chia sẻ của mình, đặc biệt là khi tham gia các chương trình truyền hình thực tế uy tín như Top Chef Vietnam, chuyên gia Phan Tôn Tịnh Hải đã truyền cảm hứng và khẳng định giá trị của những nguyên liệu truyền thống, điển hình là các loại mắm, như một “tuyệt chiêu” làm nên sự đặc sắc không thể nhầm lẫn của bếp Việt. Việc hiểu rõ hành trình, tâm huyết và những đóng góp của bà giúp chúng ta thêm trân trọng di sản ẩm thực phong phú của quê hương và nhận thấy tầm quan trọng của việc bảo tồn, phát triển nó trong dòng chảy đương đại.

Thử thách “Mắm” tại Top Chef Vietnam: Cơ hội hồi sinh và khẳng định bản sắc

Tập 10 của chương trình Đầu bếp thượng đỉnh – Top Chef Vietnam 2019 đã mang đến một thử thách đầy cam go nhưng cũng vô cùng ý nghĩa: sử dụng mắm làm nguyên liệu chính. Đây là cơ hội vàng cho bảy thí sinh đã từng bị loại thể hiện tài năng, khả năng sáng tạo và giành lấy tấm vé duy nhất để tiếp tục cuộc đua. Sự lựa chọn mắm làm thử thách chính không phải là ngẫu nhiên mà mang một thông điệp sâu sắc từ ban tổ chức và dàn giám khảo, trong đó có chuyên gia ẩm thực Tịnh Hải. Bà chia sẻ rằng, mục tiêu cốt lõi khi tham gia chương trình là tìm kiếm những đầu bếp không chỉ giỏi kỹ thuật mà còn có tâm huyết, có khả năng góp phần nâng tầm ẩm thực Việt Nam trên bản đồ thế giới.

Tại sao lại là mắm – một nguyên liệu được cho là “khó nhằn” và có mùi vị đặc trưng? Như chuyên gia Tịnh Hải nhấn mạnh, mắm là “tuyệt chiêu” của bếp Việt. Việt Nam tự hào với hàng trăm loại mắm khác nhau, mỗi loại lại mang hương vị đặc trưng của từng vùng miền. Từ mắm tôm, mắm tép, mắm nêm, mắm cá linh, mắm sặc… sự đa dạng này tạo nên một kho tàng ẩm thực phong phú. Việc nắm bắt được tinh túy của từng loại mắm, kết hợp chúng một cách khéo léo và sáng tạo để tạo ra những món ăn vừa giữ được nét truyền thống, vừa phù hợp với khẩu vị quốc tế là một thách thức đòi hỏi kỹ năng, kinh nghiệm và sự am hiểu sâu sắc. Chuyên gia Tịnh Hải và các giám khảo mong muốn qua thử thách này, các đầu bếp sẽ buộc phải đào sâu, nghiên cứu và tìm tòi những cách thức mới để chế biến mắm, từ đó mở ra tiềm năng phát triển và giới thiệu mắm Việt ra thế giới. Các món ăn làm từ mắm không chỉ xuất hiện trong các bữa cơm gia đình truyền thống mà còn có thể trở thành điểm nhấn tại các nhà hàng cao cấp, thu hút thực khách quốc tế. Để có được nguồn nguyên liệu mắm ngon, việc bảo quản hải sản tươi sống là rất quan trọng, có thể kể đến các phương pháp như kho đông lạnh hải sản tại các cơ sở chế biến trước khi làm mắm.

Sự nghiệp và Hành trình Trở thành Chuyên gia Ẩm thực Tịnh Hải

Con đường đến với nghề bếp của chuyên gia ẩm thực Tịnh Hải là sự kết hợp hài hòa giữa truyền thống gia đình và quá trình học hỏi chuyên sâu. Bà sinh ra và lớn lên trong một gia đình có nền tảng Hoàng tộc, nơi ẩm thực cung đình Huế được gìn giữ như một báu vật. Mẹ bà là Nghệ nhân ẩm thực nổi tiếng xứ Huế – bà Tôn Nữ Thị Hà, và chị gái là Phan Tôn Tuệ Minh, cũng là một trong những nghệ nhân hàng đầu của ẩm thực Việt Nam. Lớn lên trong không khí thấm đẫm văn hóa và nghệ thuật ẩm thực, Tịnh Hải đã sớm được tiếp xúc và làm quen với những kỹ thuật nấu nướng tinh xảo, những nguyên tắc chế biến cầu kỳ và triết lý sâu sắc đằng sau mỗi món ăn cung đình.

Tuy nhiên, bà không chỉ dừng lại ở việc kế thừa. Trước khi theo học chuyên sâu về nghề bếp ở nước ngoài, bà đã lựa chọn học một số ngành nghề khác. Đây không phải là sự đi chệch hướng mà là một bước đi chiến lược nhằm trang bị cho bản thân những kiến thức và kỹ năng đa dạng, phục vụ cho mục tiêu phát triển nghề bếp một cách toàn diện. Bà nhận thấy nghề bếp chuyên nghiệp không chỉ đòi hỏi khả năng nấu nướng mà còn cần kiến thức về quản lý, kinh doanh, marketing và thậm chí là văn hóa. Nhờ vậy, sau này, chuyên gia ẩm thực Tịnh Hải không chỉ là một đầu bếp giỏi mà còn là một nhà giáo dục, một chuyên gia tư vấn cho các doanh nghiệp ẩm thực, tham gia vào việc xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu, sản phẩm, công thức và quy trình sản xuất.

Với bà, nghề bếp không chỉ đơn thuần là nấu ăn để lấp đầy dạ dày, mà là một nghệ thuật, một nét văn hóa. Niềm đam mê nấu ăn ngon để chăm sóc người khác đã ăn sâu vào máu thịt, trở thành động lực mạnh mẽ để bà cống hiến không ngừng. Bà chưa bao giờ có ý định từ bỏ con đường này. Chính sự đam mê và tầm nhìn rộng đã giúp bà định vị bản thân không chỉ là một đầu bếp mà là một người hoạt động vì sự phát triển chung của ngành ẩm thực Việt Nam.

Tiêu chí Đánh giá và Tầm nhìn của một Giám khảo Tài năng

Khi ngồi ở vị trí giám khảo của một cuộc thi quy mô như Top Chef Vietnam, chuyên gia ẩm thực Tịnh Hải có những tiêu chí đánh giá rất riêng, phản ánh kinh nghiệm và triết lý làm nghề của bà. Bà nhận định rằng, 14 thí sinh lọt vào vòng chung kết đều là những đầu bếp giỏi, có kỹ năng chuyên môn cao. Do đó, khi phải đưa ra quyết định lựa chọn, đặc biệt là giữa những người “ngang tài ngang sức”, bà sẽ nhìn vào thái độ của các thí sinh.

Thái độ làm việc, tinh thần cầu thị, sự tôn trọng đồng nghiệp, khả năng đối mặt với khó khăn – đó là những yếu tố mà bà đặt lên hàng đầu. Một người đầu bếp có tài đến đâu nhưng nếu thiếu đi thái độ tích cực và chuyên nghiệp thì khó có thể tiến xa. Bà không đánh giá cao những thí sinh đến với cuộc thi chỉ để khẳng định bản thân hay phô diễn tài năng. Thay vào đó, bà tìm kiếm những cá nhân có tâm và có tầm – những người hiểu được trách nhiệm của mình không chỉ dừng lại ở việc nấu ăn ngon mà còn phải đóng góp, cống hiến cho sự phát triển và quảng bá ẩm thực Việt Nam.

Theo chuyên gia ẩm thực Tịnh Hải, người xứng đáng với danh hiệu Top Chef Vietnam phải là người có khả năng định hướng, có kế hoạch hành động cụ thể để mang ẩm thực Việt vươn tầm quốc tế. Tiêu chí này cho thấy bà không chỉ tìm kiếm một đầu bếp giỏi về kỹ thuật mà là một người thủ lĩnh, có thể trở thành đại sứ cho nền ẩm thực nước nhà. Quán xá như quán lẩu hải sản tphcm hay các điểm ẩm thực địa phương như làng hải sản nguyễn tất thành đà nẵng chính là những nơi cụ thể mà các đầu bếp tài năng có thể áp dụng sự sáng tạo và tâm huyết của mình, mang đến trải nghiệm ẩm thực tuyệt vời cho cả người dân địa phương lẫn du khách.

Không chỉ chấm thi, chuyên gia ẩm thực Phan Tôn Tịnh Hải sẽ có màn trình diễn nấu món bát trân ở thử thách nấu món cung đình

Góc nhìn về Phụ nữ trong Nghề Bếp Chuyên nghiệp

Nghề bếp vốn được xem là một nghề vất vả, đòi hỏi sức lực và sự kiên trì. Khi được hỏi về lợi thế của phụ nữ trong lĩnh vực này, chuyên gia ẩm thực Tịnh Hải thẳng thắn chia sẻ những suy nghĩ của mình. Bà cho rằng, phụ nữ thường có sự chu đáo, có trách nhiệm cao với công việc và đặc biệt là đặt nhiều tình cảm vào món ăn. Những phẩm chất này giúp họ tạo ra những món ăn không chỉ ngon mà còn chứa đựng sự chăm sóc, tỉ mỉ.

Tuy nhiên, bà cũng chỉ ra rằng chính những điều này đôi khi khiến các nữ đầu bếp phải “lao tâm khổ tứ” nhiều hơn. Áp lực công việc trong một căn bếp chuyên nghiệp, đặc biệt là khi phải nấu cho hàng trăm, hàng ngàn người ăn, là rất lớn. Nghề bếp là nghề dịch vụ, đồng nghĩa với việc khi người khác nghỉ ngơi, giải trí, những người làm bếp lại càng phải làm việc cật lực. Có rất nhiều sự hy sinh và “góc khuất” mà chỉ những người trong nghề mới thấu hiểu.

Chuyên gia ẩm thực Tịnh Hải khẳng định thực tế là đàn ông chiếm số đông hơn trong nghề bếp chuyên nghiệp so với phụ nữ. Tuy nhiên, sự cạnh tranh là hoàn toàn ngang nhau. Không có chuyện giới tính mang lại “đặc quyền” hay sự ưu tiên nào. Trong các cuộc thi như Top Chef, tất cả thí sinh, dù nam hay nữ, đều phải đối mặt với những thử thách như nhau và được đánh giá dựa trên tài năng và thái độ. Việc có ba nữ thí sinh trụ vững đến tập 10 của Top Chef Vietnam 2019 là minh chứng cho thấy phụ nữ hoàn toàn có đủ năng lực và bản lĩnh để theo đuổi và thành công trong nghề bếp chuyên nghiệp.

Trăn trở và Hy vọng về Vị thế Ẩm thực Việt trên Thế giới

Mặc dù ẩm thực Việt Nam ngày càng được biết đến và yêu thích trên toàn cầu, vẫn còn đó những trăn trở về việc làm sao để giá trị đích thực của nó được nhìn nhận đúng tầm cỡ. Chuyên gia ẩm thực Tịnh Hải chia sẻ rằng, bà không cảm thấy “chạnh lòng” vì điều này, mà tin rằng ẩm thực Việt chưa được nhìn nhận đúng mức không phải do thiếu giá trị, mà là do hoàn cảnh lịch sử. Chiến tranh và những khó khăn trong quá khứ đã khiến Việt Nam chưa có đủ điều kiện để tập trung phát triển và giới thiệu những giá trị văn hóa, trong đó có ẩm thực, ra bên ngoài một cách bài bản và mạnh mẽ.

Tuy nhiên, bà hoàn toàn lạc quan về tương lai. Giờ đây, khi đất nước đã hòa bình và xã hội ổn định, Việt Nam đang bước vào một lộ trình quan trọng để khẳng định giá trị văn hóa của mình. Bà tin rằng, với sự nỗ lực của thế hệ hiện tại, giá trị của ẩm thực Việt sẽ được nhìn nhận đúng với vị thế của nó trong một thời điểm phù hợp.

Vai trò của những chuyên gia như bà, cùng với các đầu bếp trẻ tài năng, là vô cùng quan trọng trong quá trình này. Họ không chỉ là người giữ lửa cho những công thức truyền thống mà còn là người sáng tạo, biến tấu để phù hợp với khẩu vị hiện đại và quốc tế, đồng thời là những người kể câu chuyện về văn hóa, lịch sử đằng sau mỗi món ăn. Từ những món ăn bình dị như mắm kho, bún mắm đến những tinh hoa của ẩm thực cung đình Huế, mỗi món ăn đều mang trong mình một câu chuyện đáng được lắng nghe. Ngay cả khi thưởng thức một bữa buffet hải sản quận 9 hay tìm mua thuốc dị ứng hải sản khi cần, đó cũng là những trải nghiệm gắn liền với sự đa dạng và phức tạp của nền ẩm thực phong phú này.

Kết luận

Qua những chia sẻ chân thành và sâu sắc, chuyên gia ẩm thực Tịnh Hải đã vẽ nên một bức tranh rõ nét về tâm huyết, trách nhiệm và tầm nhìn của một người con Hoàng tộc đã dành cả cuộc đời cho sự nghiệp ẩm thực. Từ vai trò giám khảo khách mời tại Top Chef Vietnam, bà không chỉ truyền lửa cho thế hệ đầu bếp trẻ mà còn một lần nữa khẳng định giá trị cốt lõi của ẩm thực Việt, đặc biệt là vai trò “tuyệt chiêu” của mắm. Hành trình của bà từ việc kế thừa truyền thống gia đình, học hỏi chuyên sâu ở nước ngoài đến việc trở thành một chuyên gia đa năng trong lĩnh vực ẩm thực là minh chứng cho thấy sự kết hợp giữa gốc rễ văn hóa và kiến thức hiện đại là chìa khóa để phát triển bền vững. Những đóng góp của chuyên gia ẩm thực Tịnh Hải không chỉ dừng lại ở việc nấu ăn ngon mà còn ở việc định hướng, truyền cảm hứng và góp phần đưa ẩm thực Việt Nam vươn xa hơn nữa trên bản đồ ẩm thực thế giới. Sự trân trọng với nguyên liệu truyền thống, tầm nhìn về sự phát triển toàn diện và niềm tin vào tương lai của ẩm thực nước nhà chính là những giá trị quý báu mà bà mang lại.