Trong thế giới điện ảnh rộng lớn, có những thể loại phim luôn ẩn mình trong bóng tối của sự tò mò và tranh cãi, và “Phim 18 Nhật Không Che” chắc chắn là một trong số đó. Cụm từ này gợi lên hình ảnh về những tác phẩm táo bạo, vượt qua ranh giới thông thường của nghệ thuật và đạo đức, thách thức sự kiểm duyệt và đôi khi cả sự chấp nhận của khán giả. Đây không chỉ đơn thuần là những thước phim chứa đựng cảnh quay trần trụi, mà thường là nơi các nhà làm phim Nhật Bản khám phá những góc khuất sâu thẳm nhất của tâm lý con người, dục vọng, quyền lực và sự nổi loạn. Giữa vô vàn tác phẩm thuộc dòng phim gây tò mò này, “In the Realm of the Senses” (Ai no Corrida), ra mắt năm 1976 của đạo diễn huyền thoại Nagisa Oshima, nổi lên như một biểu tượng kinh điển, một kiệt tác gây sốc mà dư chấn của nó vẫn còn lan tỏa sau gần nửa thế kỷ. Bộ phim này không chỉ định nghĩa lại sự táo bạo trong điện ảnh mà còn đặt ra câu hỏi muôn thuở: đâu là lằn ranh giữa nghệ thuật đích thực và sự trần trụi gây tranh cãi trong thế giới phim 18 Nhật không che? Bài viết này sẽ đi sâu vào “In the Realm of the Senses” như một trường hợp điển hình để mổ xẻ bản chất, sức ảnh hưởng và những cuộc đối đầu không hồi kết xoay quanh dòng phim đặc biệt này.
“In the Realm of the Senses” – Biểu Tượng Gây Sốc của Phim 18 Nhật Không Che
Nội dung
Khi nhắc đến những bộ phim 18 Nhật không che gây chấn động nhất mọi thời đại, “In the Realm of the Senses” (tên tiếng Nhật: 愛のコリーダ – Ai no Corrida) chắc chắn là cái tên không thể bỏ qua. Ra đời năm 1976 dưới bàn tay của Nagisa Oshima, một trong những đạo diễn tiên phong và cấp tiến nhất của Làn sóng mới Nhật Bản (Nūberu bāgu), bộ phim ngay lập tức tạo nên một cơn địa chấn văn hóa không chỉ tại quê nhà mà còn trên toàn thế giới. Nó không chỉ đơn thuần là một tác phẩm điện ảnh 18+ thông thường; nó là một tuyên ngôn nghệ thuật đầy khiêu khích, đẩy lùi mọi giới hạn về những gì được phép hiển thị trên màn ảnh. Với những cảnh quay tình dục trần trụi, không che đậy, được thực hiện một cách trực diện và chân thực đến khó tin, bộ phim đã trở thành tâm điểm của mọi cuộc tranh luận, đồng thời cũng là minh chứng đỉnh cao cho sự táo bạo đôi khi đến cực đoan của dòng phim 18 Nhật không che.
Nguồn Gốc Chấn Động: Vụ Án Sada Abe Có Thật
Sức hấp dẫn và ám ảnh của “In the Realm of the Senses” không chỉ đến từ những cảnh quay gây sốc mà còn bắt nguồn từ chính câu chuyện có thật đằng sau nó. Bộ phim dựa trên vụ án Sada Abe, một sự kiện gây rúng động xã hội Nhật Bản vào năm 1936. Sada Abe, một cựu geisha và sau đó là gái mại dâm, đã vướng vào mối tình đầy nhục dục với ông chủ của mình, Kichizo Ishida. Mối quan hệ của họ ngày càng trở nên ám ảnh và cực đoan, đỉnh điểm là khi Sada Abe siết cổ người tình đến chết trong lúc cả hai đang ân ái – một hành động được cho là có sự đồng thuận từ Kichizo. Chưa dừng lại ở đó, Sada đã cắt bỏ bộ phận sinh dục của người tình và mang theo bên mình trong nhiều ngày như một “kỷ vật” của tình yêu điên cuồng trước khi bị cảnh sát bắt giữ. Vụ án này không chỉ là một bi kịch tình ái đơn thuần mà còn phơi bày những góc tối của đam mê, sự chiếm hữu và nỗi ám ảnh tình dục trong một xã hội Nhật Bản đang trong giai đoạn quân phiệt hóa với những quy chuẩn đạo đức khắt khe. Chính bối cảnh lịch sử và tính chất gây sốc của vụ án đã cung cấp cho Nagisa Oshima một chất liệu hoàn hảo để tạo nên một tác phẩm điện ảnh khám phá sâu sắc về bản năng và sự phản kháng cá nhân, đặt nền móng cho sự ra đời của một trong những bộ phim 18 Nhật không che nổi tiếng nhất.
Cốt Truyện Đam Mê và Bi Kịch Tột Cùng
Bộ phim theo chân Sada (do Eiko Matsuda thủ vai), một phụ nữ từng trải qua nhiều sóng gió, đến làm việc tại một nhà trọ và nhanh chóng rơi vào lưới tình với ông chủ đã có gia đình, Kichizo (do Tatsuya Fuji thủ vai). Mối tình của họ bắt đầu bằng sự hấp dẫn thể xác mãnh liệt, nhưng nhanh chóng biến thành một nỗi ám ảnh không lối thoát. Họ bỏ bê mọi thứ xung quanh – công việc, gia đình, xã hội – để đắm chìm hoàn toàn vào thế giới riêng của hai người, một thế giới chỉ có dục vọng và những cuộc truy hoan ngày càng mãnh liệt và nguy hiểm. “In the Realm of the Senses” miêu tả hành trình này một cách trần trụi và trực diện. Những cảnh ân ái không chỉ nhiều về số lượng mà còn gây sốc về mức độ chân thực và không hề né tránh, đúng với bản chất của “phim 18 nhật không che”. Đạo diễn Oshima không sử dụng các kỹ thuật che đậy hay ẩn dụ thường thấy; thay vào đó, ông để máy quay ghi lại những khoảnh khắc thân mật một cách trực diện, biến người xem thành những kẻ chứng kiến bất đắc dĩ vòng xoáy đam mê dẫn đến bi kịch. Đỉnh điểm là cái chết của Kichizo dưới tay Sada và hành động cắt bỏ bộ phận sinh dục đầy ám ảnh sau đó, thể hiện sự chiếm hữu tuyệt đối và điên cuồng. Diễn xuất của Eiko Matsuda và Tatsuya Fuji được đánh giá là vô cùng dũng cảm, khi họ đã thể hiện trọn vẹn sự cuồng nhiệt và tuyệt vọng của nhân vật trong những phân cảnh đòi hỏi sự phơi bày cả về thể xác lẫn cảm xúc.
Nagisa Oshima và Lối Điện Ảnh Vượt Qua Giới Hạn Thông Thường
Để hiểu được vì sao “In the Realm of the Senses” lại gây chấn động đến vậy, cần phải nhìn vào tầm nhìn nghệ thuật của đạo diễn Nagisa Oshima. Ông là một nhân vật chủ chốt của Làn sóng mới Nhật Bản, một phong trào điện ảnh nổi lên vào cuối những năm 1950 và 1960, với đặc trưng là sự phá vỡ các quy tắc làm phim truyền thống, tập trung vào các vấn đề chính trị, xã hội gai góc và thử nghiệm những lối kể chuyện mới. Oshima nổi tiếng là một nhà làm phim không khoan nhượng, luôn thách thức các chuẩn mực và kiểm duyệt. Với “In the Realm of the Senses”, ông đã đẩy sự thách thức này lên đến đỉnh điểm.
Đạo diễn Nagisa Oshima trên trường quay, nổi tiếng với phong cách làm phim táo bạo trong phim 18 nhật không che
Điều làm nên sự khác biệt và gây tranh cãi của bộ phim chính là quyết định sử dụng các cảnh quan hệ tình dục thật, không mô phỏng (unsimulated sex scenes). Đây không phải là một chiêu trò câu khách rẻ tiền. Oshima sử dụng kỹ thuật này như một phương tiện nghệ thuật. Ông thường dùng góc quay tĩnh, kéo dài, ánh sáng tự nhiên và bố cục tối giản, tạo ra một cảm giác chân thực đến ngột ngạt, gần như tài liệu. Cách tiếp cận này biến những cảnh quay trần trụi thành những bức tranh sống động về bản năng nguyên thủy, về sự giao thoa giữa khoái lạc (eros) và sự hủy diệt (thanatos) – một chủ đề quen thuộc trong văn hóa và nghệ thuật Nhật Bản. Phong cách làm phim này hoàn toàn đối lập với dòng phim “pinku eiga” (phim hồng) phổ biến thời bấy giờ ở Nhật, vốn cũng khai thác yếu tố tình dục nhưng thường chỉ nhằm mục đích giải trí đơn thuần và bị giới hạn bởi ngân sách thấp cũng như các quy ước thể loại. Oshima, ngược lại, đã nâng tầm những cảnh quay “không che” thành một phần không thể tách rời của thông điệp triết học và chính trị, sử dụng dục vọng như một lăng kính để soi chiếu vào xã hội Nhật Bản và những ẩn ức bị dồn nén. Đối với ông, sự trần trụi này là một hành động phản kháng, một lời tuyên bố về tự do biểu đạt và khả năng của điện ảnh trong việc chạm đến những sự thật trần trụi nhất của tồn tại người.
Cuộc Chiến Kiểm Duyệt và Làn Sóng Tranh Cãi Toàn Cầu
Không có gì ngạc nhiên khi một tác phẩm táo bạo như “In the Realm of the Senses” vấp phải sự phản ứng dữ dội ngay tại quê nhà. Bộ phim bị cấm chiếu hoàn toàn tại Nhật Bản do những quy định kiểm duyệt khắt khe về nội dung khiêu dâm. Để hoàn thành bộ phim, Oshima đã phải gửi các cảnh quay sang Pháp để xử lý hậu kỳ và đăng ký phim dưới dạng sản phẩm hợp tác Pháp-Nhật nhằm né tránh luật pháp Nhật Bản. Dù vậy, khi một cuốn sách ảnh và kịch bản phim được xuất bản tại Nhật, Oshima và nhà xuất bản vẫn bị chính quyền khởi kiện với tội danh phát hành văn hóa phẩm đồi trụy. Vụ kiện kéo dài nhiều năm và trở thành một cuộc chiến pháp lý mang tính biểu tượng cho tự do nghệ thuật tại Nhật Bản. Cuối cùng, Oshima đã thắng kiện, một chiến thắng quan trọng không chỉ cho cá nhân ông mà còn cho cả giới làm phim Nhật Bản trong cuộc đấu tranh chống lại sự kiểm duyệt cứng nhắc.
Một cảnh quay gây tranh cãi từ Ai no Corrida, thể hiện sự trần trụi đặc trưng của phim 18 nhật không che
Trái ngược với sự kiểm duyệt gắt gao tại Nhật, “In the Realm of the Senses” lại nhận được sự chú ý và đánh giá cao tại các liên hoan phim quốc tế, đặc biệt là khi được trình chiếu tại Liên hoan phim Cannes năm 1976. Sự xuất hiện của nó đã gây ra một cuộc tranh luận nảy lửa trên toàn cầu: Đây là một tác phẩm nghệ thuật tiên phong hay chỉ đơn thuần là phim khiêu dâm được khoác áo nghệ thuật? Liệu những cảnh quay “không che” có thực sự cần thiết cho thông điệp của phim? Ranh giới nào giữa việc khám phá tình dục một cách nghệ thuật và việc khai thác nó một cách trần trụi? Những câu hỏi này đã chia giới phê bình và khán giả thành hai phe. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng bộ phim đã tạo ra một tác động sâu sắc, mở đường cho nhiều nhà làm phim khác dám khám phá những chủ đề nhạy cảm và sử dụng hình ảnh tình dục như một phương tiện biểu đạt mạnh mẽ. Nó cũng góp phần thay đổi cách nhìn của thế giới về điện ảnh Nhật Bản, không chỉ có samurai và những câu chuyện truyền thống, mà còn có cả những tiếng nói cấp tiến, dám đối đầu và thách thức.
Phân Tích Chủ Đề: Dục Vọng, Quyền Lực và Phản Kháng Xã Hội
Vượt lên trên những tranh cãi về hình ảnh, “In the Realm of the Senses” ẩn chứa những tầng ý nghĩa sâu sắc về tâm lý con người và xã hội. Trọng tâm của bộ phim là mối quan hệ độc hại giữa Sada và Kichizo, một cuộc đấu tranh không ngừng nghỉ giữa tình yêu, dục vọng và quyền lực. Ban đầu, Sada xuất hiện với vị thế thấp hơn, là người làm thuê và tình nhân. Nhưng dần dần, khi mối quan hệ của họ ngày càng đi sâu vào ám ảnh tình dục, Sada lại trở thành người kiểm soát. Cô dẫn dắt, đưa ra yêu cầu, và Kichizo, trong sự mê đắm của mình, sẵn sàng phục tùng, từ bỏ mọi ràng buộc xã hội và cuối cùng là cả mạng sống. Sự đảo ngược vai trò giới này là một thách thức trực diện đối với cấu trúc gia trưởng truyền thống của xã hội Nhật Bản thời bấy giờ.
Biểu cảm của nhân vật trong In the Realm of the Senses khám phá chủ đề dục vọng và quyền lực
Dục vọng trong phim không chỉ đơn thuần là ham muốn thể xác. Nó được mô tả như một lực lượng nguyên thủy, một hình thức chiếm hữu tuyệt đối, một sự cộng sinh nguy hiểm đến mức hai nhân vật dường như không thể tồn tại nếu tách rời nhau. Những hành động tình dục ngày càng cực đoan không chỉ để thỏa mãn khoái lạc mà còn là cách họ khẳng định sự tồn tại, sự gắn kết và cả sự phản kháng lại một thế giới bên ngoài đầy rẫy những quy tắc và áp đặt. Cái chết của Kichizo và hành động cuối cùng của Sada, dù ghê rợn, lại là đỉnh cao của sự chiếm hữu và nỗi ám ảnh đó. Qua câu chuyện bi kịch này, Oshima đặt ra câu hỏi nhức nhối: Liệu việc giải phóng bản năng, buông thả hoàn toàn theo dục vọng có thực sự dẫn đến tự do, hay chỉ là một con đường dẫn đến sự hủy diệt bản thân và người khác? Bộ phim không đưa ra câu trả lời dễ dàng, mà buộc người xem phải đối mặt với những khía cạnh phức tạp và đôi khi đáng sợ của bản chất con người. Chính sự trần trụi, sự “không che” trong cách thể hiện đã làm nổi bật tính cấp thiết và dữ dội của những câu hỏi này.
Di sản của một kiệt tác gây sốc
Gần 50 năm kể từ khi ra mắt, “In the Realm of the Senses” vẫn giữ nguyên vị thế là một trong những tác phẩm điện ảnh gây tranh cãi và ám ảnh nhất lịch sử, một ví dụ điển hình và cực đoan cho dòng phim 18 Nhật không che. Nó không chỉ là một bộ phim về tình dục; nó là một nghiên cứu sâu sắc về nỗi ám ảnh, quyền lực, sự phản kháng và cái giá phải trả cho sự tự do tuyệt đối. Tầm nhìn nghệ thuật táo bạo và không khoan nhượng của Nagisa Oshima đã thách thức mọi giới hạn của kiểm duyệt và định kiến xã hội, mở ra những cuộc thảo luận quan trọng về ranh giới giữa nghệ thuật và khiêu dâm, về quyền tự do biểu đạt của người nghệ sĩ.
Di sản của bộ phim không chỉ nằm ở những tranh cãi không hồi kết mà còn ở sức ảnh hưởng của nó đối với các thế hệ nhà làm phim sau này, những người được truyền cảm hứng để khám phá những chủ đề gai góc bằng một ngôn ngữ điện ảnh trực diện và không né tránh. “In the Realm of the Senses” buộc chúng ta phải nhìn nhận lại bản chất của “phim 18 nhật không che” – không phải lúc nào cũng chỉ là sự phô bày thể xác đơn thuần, mà đôi khi, nó là phương tiện duy nhất để chạm đến những sự thật trần trụi và khó nói nhất về con người. Dù được nhìn nhận là một kiệt tác tiên phong hay một tác phẩm gây sốc khó chấp nhận, không thể phủ nhận sức mạnh và vị trí độc tôn của “Ai no Corrida” trong lịch sử điện ảnh. Nó mãi là một lời nhắc nhở về khả năng vô hạn của nghệ thuật trong việc khám phá và thách thức, ngay cả khi phải đối mặt với những vực thẳm tăm tối nhất của dục vọng và tồn tại.