Trung Tâm Giống Hải Sản Cấp 1 Ninh Thuận: Nâng Tầm Mô Hình Nuôi Cá Bớp Ao Đất Tại Đầm Nại

Ninh Thuận, mảnh đất đầy nắng gió, không chỉ nổi tiếng với những bãi biển thơ mộng, những vườn nho trĩu quả hay các di sản văn hóa Chăm độc đáo, mà còn là một trung tâm nuôi trồng thủy sản quan trọng của khu vực duyên hải Nam Trung Bộ. Với lợi thế bờ biển dài, nhiều đầm phá và điều kiện khí hậu thuận lợi, ngành nuôi trồng và khai thác hải sản từ lâu đã trở thành nguồn sinh kế chính và đóng góp đáng kể vào nền kinh tế địa phương. Trong bối cảnh đó, việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật và tìm kiếm những mô hình nuôi hiệu quả, bền vững là cực kỳ cần thiết. Đây chính là lúc vai trò của các đơn vị nghiên cứu, chuyển giao công nghệ như Trung Tâm Giống Hải Sản Cấp 1 Ninh Thuận (nay là Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận) trở nên vô cùng quan trọng, đặc biệt trong việc hỗ trợ người dân vượt qua thách thức và khai thác tối đa tiềm năng của vùng đất. Câu chuyện thành công từ mô hình nuôi cá bớp trong ao đất tại khu vực Đầm Nại, với sự đồng hành của Trung tâm, là một minh chứng rõ nét cho điều này.

Bối cảnh Nuôi trồng Thủy sản tại Ninh Thuận và Đầm Nại

Ninh Thuận có tổng diện tích mặt nước nuôi trồng thủy sản khá lớn, bao gồm cả nước mặn, nước lợ và nước ngọt. Các vùng nuôi tập trung chủ yếu tại các đầm, vịnh như Đầm Nại, Đầm Vua, vịnh Phan Rang, Cà Ná… Trong đó, Đầm Nại là đầm nước lợ lớn nhất tỉnh, có diện tích khoảng 1.200 ha, là khu vực lý tưởng cho sự phát triển của nhiều loài thủy sản có giá trị kinh tế.

Trước đây, người dân quanh Đầm Nại chủ yếu nuôi các đối tượng truyền thống như tôm sú, ốc hương, cá mú… Tuy nhiên, việc nuôi độc canh hoặc các phương pháp cũ kỹ dần bộc lộ những hạn chế về rủi ro dịch bệnh, biến động thị trường và tác động môi trường. Điều này đòi hỏi cần có những hướng đi mới, đa dạng hóa đối tượng nuôi và áp dụng kỹ thuật tiên tiến hơn để nâng cao hiệu quả sản xuất và đảm bảo tính bền vững.

Khu vực Đầm Nại, với đặc thù về thổ nhưỡng (đất sét pha cát) và nguồn nước lợ, đặt ra những yêu cầu kỹ thuật riêng cho việc nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là đối với các loài mới. Việc tìm hiểu và thử nghiệm tính thích nghi của các loài có giá trị kinh tế cao trong điều kiện ao đất tại đây là một hướng đi đầy tiềm năng nhưng cũng không ít thách thức.

Trung tâm Giống Hải Sản Cấp 1 Ninh Thuận: Vai trò và Đóng góp

Trung tâm giống hải sản cấp 1 ninh thuận, nay thuộc Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản, đóng vai trò nòng cốt trong việc cung cấp con giống chất lượng và chuyển giao kỹ thuật nuôi trồng cho bà con nông dân trên địa bàn tỉnh.

Lịch sử hình thành và phát triển

Được thành lập với nhiệm vụ ban đầu là nghiên cứu, sản xuất và cung ứng các loại giống hải sản sạch bệnh, có năng suất cao, Trung tâm đã không ngừng nỗ lực để nâng cao năng lực và mở rộng phạm vi hoạt động. Qua nhiều năm, Trung tâm đã tích lũy được kinh nghiệm quý báu trong việc thuần hóa các đối tượng nuôi mới, nghiên cứu các quy trình kỹ thuật phù hợp với điều kiện địa phương và triển khai các chương trình hỗ trợ nông dân. Việc đổi tên và sáp nhập vào Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản cho thấy định hướng tích hợp, hỗ trợ toàn diện hơn cho ngành nông nghiệp và thủy sản của tỉnh.

Chức năng và nhiệm vụ chính

Trung tâm có các chức năng, nhiệm vụ chính bao gồm:

• Nghiên cứu, chọn tạo, sản xuất và cung ứng các loại giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản đạt tiêu chuẩn, đảm bảo chất lượng.
• Chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, quy trình công nghệ mới vào sản xuất.
• Tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật cho người dân trong quá trình sản xuất, phòng chống dịch bệnh.
• Thực hiện các mô hình trình diễn, khảo nghiệm các đối tượng và phương pháp nuôi mới.
• Góp phần vào công tác quản lý nhà nước về giống và phát triển ngành nông nghiệp, thủy sản bền vững tại địa phương.

Chính nhờ vai trò này mà Trung tâm đã trở thành cầu nối quan trọng giữa khoa học và thực tiễn sản xuất, giúp bà con nông dân tiếp cận với những kiến thức và công nghệ mới, từ đó nâng cao hiệu quả kinh tế.

Mô hình Nuôi Cá Bớp Trong Ao Đất Tại Đầm Nại

Cá bớp (Cobia) là đối tượng nuôi biển có giá trị kinh tế cao, thịt thơm ngon, giàu dinh dưỡng, được thị trường ưa chuộng. Trước đây, cá bớp chủ yếu được nuôi lồng bè trên biển hoặc các vùng nước sâu. Việc nuôi cá bớp trong ao đất, đặc biệt là trong môi trường nước lợ tại Đầm Nại, là một hướng đi khá mới mẻ và tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không nắm vững kỹ thuật.

Hình ảnh cá bớp đang sinh trưởng tốt trong ao đất tại mô hình của ông Minh ở Ninh Thuận

Câu chuyện của ông Nguyễn Đức Minh, một hộ dân tại thôn Gò Gũ, xã Hộ Hải, huyện Ninh Hải, là một ví dụ điển hình về sự dám nghĩ, dám làm và thành công nhờ sự hỗ trợ kịp thời từ trung tâm giống hải sản cấp 1 ninh thuận.

Bước đầu thử nghiệm: Thách thức và Sự hỗ trợ từ Trung tâm

Năm 2021, ông Minh sở hữu diện tích đất lên tới 1,2ha gần Đầm Nại, nhưng phần lớn diện tích này chưa được khai thác hiệu quả. Thấy lãng phí nguồn lực, ông mong muốn tìm kiếm một đối tượng nuôi mới, có giá trị kinh tế cao để tận dụng diện tích ao đất sẵn có. Với sự mạnh dạn và tinh thần ham học hỏi, ông đã liên hệ với Trung tâm Giống Hải Sản cấp 1 (nay là Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản).

Nhận thấy tiềm năng cũng như sự quyết tâm của ông Minh, Trung tâm đã hỗ trợ ông 50 con cá bớp giống để nuôi thử nghiệm trên diện tích 3 sào (khoảng 3.000 m2 nếu tính theo cách cũ phổ biến ở miền Trung/Nam, hoặc 1.080m2 nếu tính theo cách Bắc Bộ, tuy nhiên, dựa trên mật độ 1 con/2.5m2 được đề cập sau này, 3 sào tương ứng khoảng 1250m2). Đây là lần đầu tiên ông Minh tiếp cận với loài cá bớp và phương thức nuôi trong ao đất. Ban đầu, ông không tránh khỏi bỡ ngỡ về kỹ thuật cho ăn, chăm sóc và quản lý môi trường ao nuôi.

Tuy nhiên, nhờ vào đam mê, sự chịu khó tìm tòi học hỏi và đặc biệt là sự tư vấn, hướng dẫn kỹ thuật tận tình, chi tiết từ các cán bộ chuyên môn của Trung tâm Giống Hải Sản cấp 1, ông Minh dần nắm vững được quy trình. Các chuyên gia của Trung tâm đã đồng hành cùng ông, theo dõi sát sao quá trình sinh trưởng của cá, đưa ra lời khuyên kịp thời khi gặp vấn đề về môi trường nước hay sức khỏe cá. Sự hỗ trợ này là yếu tố then chốt giúp ông Minh vượt qua giai đoạn thử nghiệm ban đầu đầy khó khăn.

Thành công vượt trội: Mở rộng quy mô và Lợi nhuận ấn tượng

Sau khoảng thời gian nuôi từ 8 đến 10 tháng trong năm 2021, đàn cá bớp thử nghiệm của ông Minh đã đạt trọng lượng trung bình 5kg/con. Tỷ lệ sống đạt trên 70%, một kết quả đáng khích lệ cho một mô hình nuôi mới và thử nghiệm. Thành công này không chỉ chứng minh cá bớp có thể thích nghi và phát triển tốt trong điều kiện ao đất tại Đầm Nại mà còn tiếp thêm động lực rất lớn cho ông Minh.

Năm 2022, với niềm tin vào mô hình và sự hỗ trợ kỹ thuật từ Trung tâm, ông Minh mạnh dạn đầu tư mở rộng quy mô. Ông thả nuôi 2.000 con cá bớp giống trên diện tích 5 sào (tương đương khoảng 5.000 m2), với mật độ nuôi 1 con/2.5 m2. Sau 8-10 tháng nuôi, ông thu hoạch cá với trọng lượng trung bình vẫn đạt 5kg/con. Tỷ lệ sống tiếp tục duy trì ở mức cao (≥70%), và hệ số thức ăn (FCR) khoảng ≤8.0, cho thấy hiệu quả sử dụng thức ăn khá tốt so với đặc điểm của cá bớp.

Với sản lượng thu được, sau khi trừ đi toàn bộ chi phí đầu tư ban đầu (con giống, thức ăn, công chăm sóc, quản lý…), ông Minh còn lãi ròng lên tới 600 triệu đồng. Đây là một con số lợi nhuận ấn tượng, khẳng định tính khả thi và hiệu quả kinh tế vượt trội của mô hình nuôi cá bớp trong ao đất tại vùng Đầm Nại. Mức lợi nhuận này không chỉ cải thiện đáng kể đời sống gia đình ông Minh mà còn trở thành nguồn động viên lớn, thúc đẩy ông tiếp tục đầu tư cho những vụ nuôi tiếp theo.

Để có được nguồn nguyên liệu tươi ngon như vậy, không thể không nhắc đến vai trò của nguồn giống chất lượng. Nguồn giống tốt từ Trung tâm Giống Hải Sản Cấp 1 Ninh Thuận giúp cá khỏe mạnh, ít dịch bệnh, sinh trưởng nhanh, đảm bảo chất lượng thịt khi thu hoạch, phục vụ nhu cầu ẩm thực từ bình dân đến cao cấp. Việc lựa chọn nguồn giống uy tín là bước đầu tiên và quan trọng bậc nhất quyết định sự thành bại của vụ nuôi, tương tự như cách các nhà hàng, quán ăn chú trọng tìm kiếm [hải sản hương biển nha trang] tươi ngon để phục vụ thực khách.

Tình hình hiện tại và tiềm năng phát triển

Năm 2023, ông Minh tiếp tục thả nuôi 2.000 con cá bớp trên diện tích 5 sào. Tính đến thời điểm báo cáo, cá mới được 3 tháng tuổi nhưng đã đạt trọng lượng trung bình trên 1,5kg và sinh trưởng, phát triển bình thường. Điều này cho thấy tính ổn định và khả năng thích nghi tốt của cá bớp với điều kiện nuôi ao đất tại khu vực này qua các vụ liên tiếp.

Sự thành công của mô hình ông Minh đã tạo ra một điểm sáng, thu hút sự quan tâm của nhiều hộ dân khác trong vùng quanh Đầm Nại và các khu vực lân cận. Ông Minh không ngần ngại chia sẻ kinh nghiệm thực tế của mình, tạo điều kiện cho các hộ dân khác đến tham quan, học hỏi quy trình kỹ thuật và cách quản lý ao nuôi. Tinh thần chia sẻ này góp phần lan tỏa mô hình hiệu quả đến cộng đồng.

Thành công này cũng là minh chứng rõ ràng cho thấy sự phối hợp hiệu quả giữa Trung tâm Giống Hải Sản Cấp 1 (nay là Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản) và người nông dân. Trung tâm cung cấp con giống, kiến thức và hỗ trợ kỹ thuật, còn người nông dân áp dụng linh hoạt, dám thử nghiệm và kiên trì thực hiện.

Kỹ thuật và Kinh nghiệm Nuôi Cá Bớp Ao Đất Hiệu Quả

Mặc dù bài viết gốc không đi sâu vào chi tiết kỹ thuật, thành công của ông Minh dựa trên sự “tư vấn, hướng dẫn tận tình” của Trung tâm và “chịu khó học hỏi” của bản thân. Để đạt được kết quả như vậy, chắc chắn mô hình đã áp dụng các kỹ thuật và kinh nghiệm quan trọng:

• Chuẩn bị ao nuôi: Ao đất cần được cải tạo kỹ lưỡng trước khi thả giống. Quá trình này bao gồm tháo cạn nước, vét bùn đáy (nếu cần), phơi đáy ao để diệt khuẩn, bón vôi để điều chỉnh pH và khử trùng, sau đó lấy nước vào qua lưới lọc để ngăn cá tạp và địch hại. Nguồn nước cần đảm bảo sạch, không bị ô nhiễm.
• Chọn giống: Đây là khâu quan trọng nhất. Cá bớp giống phải khỏe mạnh, không dị tật, bơi lội linh hoạt, kích cỡ đồng đều và có nguồn gốc rõ ràng từ các trại giống uy tín như Trung tâm Giống Hải Sản Cấp 1 Ninh Thuận. Chất lượng giống ban đầu quyết định rất lớn đến tỷ lệ sống và tốc độ sinh trưởng sau này. Giống tốt từ các trung tâm uy tín là nền tảng để có được những sản phẩm hải sản tươi ngon, tương tự như cách các nhà hàng hải sản chất lượng cao như [hải sản vân đồn 622 minh khai] chú trọng vào nguồn nguyên liệu đầu vào.
• Quản lý thức ăn: Cá bớp là loài ăn thịt, thức ăn chủ yếu là cá tạp tươi hoặc thức ăn công nghiệp dạng viên. Việc cho ăn cần đúng lượng, đúng giờ, rải đều khắp ao để cá đều được ăn. Lượng thức ăn cần điều chỉnh phù hợp với giai đoạn phát triển và điều kiện thời tiết. Tránh cho ăn thừa gây ô nhiễm môi trường nước.
• Quản lý môi trường nước: Đây là thách thức lớn nhất khi nuôi trong ao đất. Các chỉ số môi trường như nhiệt độ, độ mặn, pH, oxy hòa tan, nồng độ khí độc (NH3, H2S) cần được theo dõi định kỳ. Khi môi trường biến động xấu, cần có biện pháp xử lý kịp thời như thay nước, sử dụng chế phẩm sinh học để phân hủy chất hữu cơ, tăng cường sục khí.
• Phòng và trị bệnh: Áp dụng các biện pháp phòng bệnh tổng hợp là ưu tiên hàng đầu, bao gồm quản lý môi trường tốt, chọn giống khỏe, cho ăn đầy đủ dinh dưỡng, và vệ sinh ao nuôi. Khi phát hiện cá có dấu hiệu bệnh, cần xác định nguyên nhân và có biện pháp xử lý phù hợp, tránh lây lan ra toàn ao. Việc nắm vững kiến thức về bệnh thường gặp trên cá bớp và cách xử lý là vô cùng cần thiết.

Kinh nghiệm thực tế từ mô hình ông Minh cho thấy sự kiên trì, chịu khó học hỏi và áp dụng linh hoạt các kiến thức được tư vấn là chìa khóa dẫn đến thành công. Bên cạnh đó, việc theo dõi sát sao đàn cá và môi trường ao nuôi giúp phát hiện sớm các vấn đề để xử lý kịp thời.

Tầm quan trọng của Mô hình và Hướng đi mới cho Nuôi trồng Thủy sản Ninh Thuận

Mô hình nuôi cá bớp trong ao đất của ông Minh không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao cho gia đình ông mà còn mở ra nhiều tiềm năng và ý nghĩa quan trọng đối với ngành nuôi trồng thủy sản Ninh Thuận:

• Đa dạng hóa đối tượng nuôi: Giúp giảm thiểu rủi ro khi chỉ tập trung vào các đối tượng truyền thống, tạo ra sản phẩm mới, có giá trị kinh tế cao cho thị trường.
• Tận dụng hiệu quả diện tích ao đất: Biến những diện tích ao đìa bỏ hoang hoặc kém hiệu quả thành vùng nuôi mang lại lợi nhuận lớn.
• Khẳng định tính thích nghi của cá bớp: Chứng minh cá bớp hoàn toàn có thể nuôi thành công và đạt năng suất cao trong điều kiện ao đất nước lợ tại Đầm Nại, mở rộng vùng nuôi tiềm năng cho loài này.
• Lan tỏa kiến thức và kinh nghiệm: Mô hình trở thành điểm tham quan, học tập thực tế cho các hộ dân khác, giúp họ tự tin hơn khi áp dụng kỹ thuật mới.
• Nâng cao vai trò của Trung tâm: Thể hiện hiệu quả làm việc của trung tâm giống hải sản cấp 1 ninh thuận (nay là Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản) trong công tác nghiên cứu, chuyển giao và hỗ trợ nông dân, khẳng định vị thế là đơn vị đầu ngành về giống và kỹ thuật nuôi trồng.
• Góp phần phát triển kinh tế địa phương: Tăng thu nhập cho người dân, tạo việc làm, cung cấp nguồn hải sản chất lượng cho thị trường trong và ngoài tỉnh. Nguồn hải sản phong phú từ các mô hình nuôi trồng hiệu quả như thế này sẽ là nguồn cung dồi dào cho các chợ đầu mối hoặc điểm bán lẻ, đáp ứng nhu cầu của cả những người tìm mua [mua hải sản khô ở hà nội] hay tiêu thụ hải sản tươi sống tại chỗ.

Hy vọng trong thời gian tới, với sự tiếp tục đồng hành, hỗ trợ của Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận và tinh thần đổi mới, dám làm của bà con nông dân, mô hình nuôi cá bớp trong ao đất sẽ được nhân rộng, tạo ra một hướng đi mới bền vững và hiệu quả cho nghề nuôi trồng thủy sản quanh Đầm Nại nói riêng và tỉnh Ninh Thuận nói chung. Sự phát triển của ngành nuôi trồng thủy sản không chỉ mang lại lợi ích kinh tế trực tiếp mà còn góp phần làm phong phú thêm nguồn cung cấp thực phẩm, đa dạng hóa trải nghiệm ẩm thực cho du khách khi ghé thăm Ninh Thuận, cũng như kết nối với các trung tâm ẩm thực khác như [khu ẩm thực làng bột sa đéc] ở miền Tây Nam Bộ.

Kết luận

Mô hình nuôi cá bớp trong ao đất tại Đầm Nại, Ninh Thuận của ông Nguyễn Đức Minh là một câu chuyện thành công đáng ghi nhận. Từ việc tận dụng diện tích ao đất bỏ hoang, dám thử nghiệm đối tượng nuôi mới, đến việc vượt qua khó khăn ban đầu nhờ sự hỗ trợ kỹ thuật từ trung tâm giống hải sản cấp 1 ninh thuận (nay là Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản), ông Minh đã chứng minh tính khả thi và hiệu quả kinh tế vượt trội của mô hình này.

Thành công này không chỉ mang lại lợi nhuận lớn cho gia đình ông mà còn mở ra một hướng đi mới đầy tiềm năng cho ngành nuôi trồng thủy sản tại Ninh Thuận, góp phần đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao năng suất và thu nhập cho bà con nông dân. Vai trò của Trung tâm Dịch vụ Giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản tỉnh Ninh Thuận trong việc nghiên cứu, cung cấp giống và chuyển giao kỹ thuật là yếu tố then chốt, khẳng định tầm quan trọng của các tổ chức khoa học công nghệ trong việc hỗ trợ phát triển nông nghiệp, thủy sản bền vững. Hy vọng rằng mô hình này sẽ tiếp tục được nhân rộng, góp phần vào sự phát triển chung của tỉnh Ninh Thuận và mang đến những sản phẩm hải sản chất lượng cao cho người tiêu dùng.