Lưu ý khi sử dụng thực phẩm chức năng có thể bạn chưa biết

Bên cạnh việc sử dụng các loại thuốc, nhiều người còn chọn mua thực phẩm chức năng để hỗ trợ điều trị các loại bệnh. Để có lựa chọn phù hợp, các bạn cần tham khảo kỹ các lưu ý khi sử dụng thực phẩm chức năng để chọn mua loại thuốc đúng với nhu cầu sử dụng. Cùng mình tìm hiểu kỹ hơn qua bài viết bên dưới các bạn nhé!

Khái niệm thực phẩm chức năng

Thực phẩm chức năng là các sản phẩm được chế biến dưới dạng viên nang, viên hoàn, viên nén, cao, cốm, dạng bột, lỏng và một số dạng chế biến khác có chứa một hay hỗn hợp của các chất vitamin, khoáng chất, acid amin, chiết xuất từ thực vật hay các động vật.

Nhằm mục đích bổ sung cho cơ thể nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể hay làm giảm nguy cơ bệnh.

Tuy giống với thuốc về mặt hình dáng bên ngoài nhưng TPCN chịu sự quản lý về tính hiệu quả và tính an toàn như là thực phẩm và không được sử dụng cho mục đích điều trị, chẩn đoán và ngăn ngừa các loại bệnh.

Để lưu hành trên thị trường, các loại thực phẩm chức năng cần chứng minh cần được tác dụng hỗ trợ sức khỏe, trong khi con đường của thuốc phức tạp hơn rất nhiều với những báo cáo về hiệu quả và cả tác dụng không mong muốn đến cơ thể con người.

Một chế độ ăn cân bằng, đa dạng và đầy đủ các nhóm thực phẩm tự nhiên vẫn luôn là ưu tiên hàng đầu để có được cơ thể khỏe mạnh.

Phân loại TPCN tại Việt Nam

1. Thực phẩm bổ sung

Đây là các sản phẩm bổ sung vi chất và các yếu tố có lợi đối với sức khỏe (vitamin, khoáng chất, axit amin, axit béo, enzym…) 

2. Thực phẩm bảo vệ sức khỏe

Là các sản phẩm được chế biến dưới dạng viên nang, viên hoàn, viên nén, cao, cốm, bột, lỏng…có chứa một hay nhiều hỗn hợp các vitamin, khoáng chất, enzym,.. hoặc các hoạt chất sinh học có nguồn gốc từ động vật hay thực vật. 

3. Thực phẩm dinh dưỡng y học

Đây là loại thực phẩm có thể ăn trực tiếp bằng đường miệng hoặc bằng ống xông. Thuốc được chỉ định để điều chỉnh chế độ ăn uống của người bệnh và chỉ được sử dụng khi có sự giám sát của các nhân viên y tế. 

4. Thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt

Đây là nhóm các thực phẩm được chế biến hoặc được phối trộn theo công thức đặc biệt nhằm đáp ứng những yêu cầu về chế độ ăn đặc thù tùy theo thể trạng hoặc theo tình trạng bệnh lý của mỗi người sử dụng.

Những lợi ích của thực phẩm chức năng

Thực phẩm chức năng thường cung cấp cho cơ thể những dưỡng chất cần thiết giúp tăng cường sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật nhờ các chất chống oxy hóa như: vitamin C, vitamin E, Lutein, Beta-caroten, Lycopen hay chất xơ, khoáng chất khác.

Ở dạng tự nhiên, các dưỡng chất này còn có công dụng rất lớn đối với sức khỏe. Chính vì vậy, việc chiết xuất, tinh chế cô đặc lại thành dạng thực phẩm sẽ giúp tăng một số hàm lượng, một số chất trong cơ thể. 

Như vậy, thực phẩm chức năng có các tác dụng hữu ích như sau:

• Bổ sung cho bạn các chất dinh dưỡng mà cơ thể không thể tự tổng hợp hoặc cung cấp được.
• Trong điều kiện ăn uống bình thường nhưng các bữa ăn không có đủ chất, các bạn có thể sử dụng các dưỡng chất TPCN để thay thế.
• TPCN bào chế thành dạng viên giúp bạn dễ dàng bảo quản, dễ sử dụng và tiện lợi.
• TPCN ngày càng được đa dạng hóa phù hợp với từng cơ địa, đối tượng khác nhau.

Lưu ý khi sử dụng thực phẩm chức năng

1. Không cần sử dụng thực phẩm chức năng nếu các bạn hoàn toàn khỏe mạnh

Nếu các bạn phải sử dụng bất cứ loại thuốc nào, hãy tìm một lý do chính đáng. Theo các chuyên gia y tế, nếu các bạn hoàn toàn khỏe mạnh thì không cần phải uống bất cứ một loại thuốc nào. Bởi TPCN vẫn là một loại thuốc, nó sẽ gây tác động ít nhiều đến cơ thể của bạn. 

Đối với những người có nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường do lối sống ít vận động, béo phì hay tiền sử gia đình có người mắc bệnh, các bạn cần cân phải cân nhắc đến việc uống thuốc bổ sung bởi nó sẽ gây tác động đến tình trạng bệnh của bạn.

2. Cân nhắc khi uống thực phẩm chức năng hoặc thuốc bổ sung

Khi muốn uống bất kỳ loại thuốc hay thực phẩm chức năng nào, các bạn cần phải cân nhắc kỹ càng, giữa lợi ích và nguy cơ có thể mang đến cho cơ thể. 

Hãy nhớ rằng nhiều thuốc bổ sung có hoạt chất không khác gì việc các bạn bổ sung qua thực phẩm với chế độ ăn uống hợp lý, khoa học.

3. Không uống thuốc bổ vô thời hạn

Không có một loại thuốc bổ hay thực phẩm chức năng nào có thể sử dụng mãi mãi, từ ngày này sang tháng khác. TS. Moyad cho biết, theo các nghiên cứu hiện đại, các loại thuốc bổ nên được sử dụng với liều thấp nhất, với mức giá thấp nhất và có thời gian ngắn nhất. 

Với quy tắc này, các bạn sẽ không bị phụ thuộc nhiều vào các loại thuốc hoặc trở nên nghiện các loại thuốc bổ. Thay vào đó, họ có thể tập trung vào việc thay đổi lối sống, trong đó bao gồm cả chế độ ăn uống lành mạnh giúp các bạn bổ sung cho cơ thể những dưỡng chất còn thiếu.

Tuy nhiên, có một số loại thuốc có thể giúp chúng ta ngăn ngừa tái phát ung thư hoặc ngăn ngừa một số loại bệnh tật được bác sĩ kê đơn, người bệnh cần tuân thủ liệu trình điều trị.

4. Không phải cứ thuốc đắt mới tốt

Hầu hết các loại thuốc bổ, thực phẩm chức năng đều được bán với giá thành khá cao và được cấp bằng sáng chế. 

Nói cách khác, nếu các bạn đang trả rất nhiều tiền để mua một loại thực phẩm chức năng đắt đỏ, chưa chắc thực phẩm đã tốt hơn các loại thuốc bổ sung có hoạt chất tương tự nhưng rẻ tiền.

5. Xem xét nhãn thuốc trước khi mua

Khi mua bất kỳ một loại thuốc hay thực phẩm nào, các bạn cần ghi nhớ kỹ nhãn bao bì cũng như hướng dẫn sử dụng. 

Bời trong hướng dẫn sử dụng cũng có một số khuyến cáo với người tiêu dùng, như thuốc có sử dụng cho người bệnh tim, phụ nữ đang mang thai, trẻ em hay ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần hay không. 

Ngoài ra, những loại thực phẩm chức năng này cũng cần đảm bảo không có phthalate, màu nhân tạo, hương liệu nhân tạo, đường hay chất làm ngọt nhân tạo, không có gluten, không sử dụng các hormon, lactose, sử dụng thuốc trừ sâu hay thuốc diệt cỏ, không có chất bảo quản, không có men, các thành phần gây dị ứng, …

6. Phối hợp giữa bác sĩ và dược sĩ

Thông thường các bác sĩ sẽ là người kê toa và dược sĩ là người tư vấn cách sử dụng thuốc. Đối với những bạn có thói quen tự mua thuốc về dùng, họ thường chỉ hỏi dược sĩ về tác dụng của thuốc và tự dùng. Trên thực tế thì uống thực phẩm chức năng hay thuốc đều cần có sự tư vấn kỹ lưỡng của bác sĩ. 

Bởi chỉ có bác sĩ và dược sĩ mới là người hiểu về sức khỏe của bệnh nhân, có thể sử dụng thuốc gì, hay những tương tác với thuốc người bệnh đang sử dụng, các phản ứng phụ trên mỗi cơ địa của người dùng.

7. Quá liều khi thực phẩm bổ sung

Những người có sở thích sử dụng thuốc bổ, thực phẩm chức năng có thể thấy được vô vàn những lợi ích mà nó mang lại, nhưng thực tế, chúng cũng là một loại thuốc. 

Những viên thuốc có thể gây hại đến các bộ phận bên trong cơ thể của bạn như: gan, thận … 

Thực tế đã chỉ ra, nếu các bạn sử dụng quá liều seleium (200mcg mỗi ngày) có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tiểu đường loại 2, ung thư tuyến tiền liệt, tái phát ung thư da, và không có lợi cho sức khỏe tim mạch. Selen là một chất dinh dưỡng tuyệt vời đối với cơ thể, giúp bạn ngăn ngừa một số bệnh tật, tuy nhiên, quá ít hoặc quá nhiều có thể gây hại.

Sử dụng TPCN liều lượng cao có tốt không?

Nhiều người có tâm lý muốn khỏe nhanh, đẹp nhanh, thường sẽ sử dụng quá liền so với liều lượng mà bác sĩ đưa ra. Mặc dù thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ tự nhiên, không gây tác dụng phụ nếu sử dụng lâu dài, nhưng khi sử dụng quá liều thực phẩm chức năng có thể gây ra một số phản ứng không mong muốn.

Có nên uống nhiều loại thực phẩm chức năng cùng lúc?

Sử dụng cùng lúc những loại thực phẩm chức năng có tác dụng bổ trợ giúp cơ thể phát huy hiệu quả sản phẩm nhanh chóng. Tuy nhiên, việc sử dụng thực phẩm chức năng có công dụng đối nghịch nhau sẽ gây ảnh hưởng lớn đến quá trình hấp thụ và hiệu quả sản phẩm.

Theo lời khuyên của các bác sĩ, trong trường hợp sử dụng nhiều loại thực phẩm chức năng cùng lúc, các bạn chỉ nên sử dụng kết hợp 3 loại. Tuy nhiên, các bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ, chuyên gia dinh dưỡng về cách sử dụng, liều lượng và thời điểm uống để tránh các tác dụng phụ của thực phẩm chức năng không mong muốn.

Tham khảo thêm Trẻ Organic để biết thêm các kiến thức về thực phẩm chức năng cũng như cách chăm sóc da, làm đẹp nhé!

Tương tự như việc sử dụng thực phẩm chức năng cùng lúc với các loại thuốc đang điều trị đặc biệt. Bạn nên tránh việc tự ý sử dụng mà bỏ qua lời khuyên từ người có chuyên môn.

Mặc dù hình dạng sản phẩm giống với các loại thuốc tây, nhưng các loại thực phẩm chức năng không mang lại mục đích điều trị hoặc ngăn ngừa các loại bệnh. Vì thế, các bạn cần lưu ý khi sử dụng thực phẩm chức năng để không gây ảnh hưởng đến sức khoẻ.