Sài Gòn, thành phố năng động và hiện đại, không chỉ nổi tiếng với những tòa nhà cao tầng mà còn lưu giữ những công trình kiến trúc Pháp cổ kính, mang đậm dấu ấn lịch sử. Ba công trình tiêu biểu nhất có thể kể đến là Trụ sở UBND TP.HCM, Bưu điện Thành phố và Nhà hát Thành phố. Chúng không chỉ là những biểu tượng kiến trúc mà còn là những chứng nhân lịch sử, nơi ghi dấu những thăng trầm của Sài Gòn xưa và nay. Hành trình khám phá những địa điểm này sẽ đưa bạn ngược dòng thời gian, tìm hiểu về một Sài Gòn đầy hoài niệm và quyến rũ. Hãy cùng Việt Topreview khám phá những viên ngọc kiến trúc này nhé!
Sau khi chiếm được Nam Kỳ, người Pháp đã nhanh chóng bắt tay vào xây dựng Sài Gòn theo phong cách châu Âu. Các công trình như hình ảnh sài gòn xưa đẹp đã thể hiện rõ điều đó. Trong đó, Trụ sở UBND TP.HCM, Bưu điện Thành phố và Nhà hát Thành phố là ba công trình tiêu biểu nhất. Mỗi công trình đều mang trong mình một câu chuyện riêng, một phong cách kiến trúc độc đáo và một giá trị lịch sử to lớn.
Dấu ấn lịch sử của Trụ sở UBND TP.HCM
Nội dung
Trụ sở UBND TP.HCM, hay còn được biết đến với tên gọi Dinh Xã Tây thời Pháp thuộc, là một công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn của người Pháp. Năm 1862, sau khi chiếm được Nam Kỳ, Thống đốc Quân sự Jean Bernard Jauréguiberry đã ký Nghị định quy hoạch Sài Gòn. Đến năm 1877, Nghị định thành lập Hội đồng thành phố Sài Gòn được ban hành, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của thành phố.
Quá trình hình thành và phát triển của Dinh Xã Tây
Năm 1871, chính quyền Pháp bắt đầu lên kế hoạch xây dựng một văn phòng chính thức cho Hội đồng thành phố. Sau nhiều lần tranh cãi và hai lần tổ chức thi tuyển, đồ án của kiến trúc sư Femand Gardès đã được lựa chọn. Năm 1898, công trình được khởi công tại vị trí cuối đường Charner (nay là đường Nguyễn Huệ). Đến năm 1909, tòa nhà chính thức được khánh thành với sự tham dự của Toàn quyền Đông Dương.
Trong suốt quá trình tồn tại, Dinh Xã Tây đã chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử quan trọng. Năm 1945, Cách mạng Tháng Tám thành công, hàng trăm nghìn người dân đã tập trung trước Dinh Xã Tây để chào mừng lễ ra mắt của Ủy ban Hành chánh Lâm thời Nam Bộ. Sau năm 1954, chính quyền Sài Gòn đã sử dụng Dinh Xã Tây làm trụ sở, đổi tên thành Tòa Đô chính. Đến ngày 30/4/1975, tòa nhà được sử dụng làm trụ sở HĐND và UBND TP.HCM cho đến ngày nay.
Kiến trúc độc đáo của Trụ sở UBND TP.HCM
Trụ sở UBND TP.HCM có bề ngang rộng 30m, nhìn thẳng ra đường Nguyễn Huệ. Trước kia, phía trước tòa nhà là một bãi cỏ rộng, nơi ban nhạc của Hải quân Pháp thường biểu diễn. Hiện nay, khu vực này là vườn hoa với tượng Bác Hồ và bia lưu niệm sự kiện thành lập Ủy ban Hành chánh Lâm thời Nam Bộ. Kiến trúc của tòa nhà mang đậm phong cách Bắc Pháp với ngọn tháp nhô cao ở chính giữa, hai bên là tầng mái cân đối.
Trên đỉnh tháp treo quốc kỳ, phía dưới là chiếc đồng hồ tròn. Chính giữa tháp được trang trí bằng bức phù điêu hình nữ thần, hai thiên thần nhỏ và các con thú. Mặt tiền mỗi tầng tháp được gắn tượng hai nữ thần tay cầm thanh gươm, xung quanh là những sản vật địa phương. Sau gần một trăm năm tồn tại, dáng vẻ bên ngoài của tòa nhà vẫn được bảo tồn nguyên vẹn. Những năm 1990, hệ thống đèn chiếu sáng đã được lắp đặt. Đến năm 2005, các chuyên gia ánh sáng của thành phố Lyon đã thiết kế và lắp đặt hệ thống chiếu sáng nghệ thuật, làm cho tòa nhà càng thêm rực rỡ.
Ngày nay, Trụ sở UBND TP.HCM không chỉ là nơi làm việc của các cơ quan hành chính mà còn là một điểm đến nổi tiếng, thu hút du khách trong và ngoài nước.
Trụ sở UBND TP.HCM thời Pháp thuộc được gọi là Dinh Xã Tây
Bưu điện Thành phố: Nét đẹp kiến trúc Baroque giữa lòng Sài Gòn
Bưu điện Thành phố là một công trình kiến trúc tiêu biểu cho nghệ thuật cuối thế kỷ 19. Với diện tích 26.000 m2, bưu điện được khởi công xây dựng vào năm 1886 và hoàn thành năm 1891. Hai kiến trúc sư người Pháp là Alfrend Foulhoux và Henri Auguste Vildieu đã thiết kế công trình theo phong cách Baroque và cổ điển châu Âu. Vòm mái bằng thép và các vật liệu thép được sử dụng trong công trình do công ty Gustave Eiffel thiết kế và sản xuất.
Phong cách kiến trúc độc đáo
Từ khi xây dựng đến nay, tòa nhà chính của Bưu điện Thành phố vẫn giữ nguyên thiết kế ban đầu. Đặc điểm nổi bật của tòa nhà là bố cục cân đối, đối xứng qua trục trung tâm. Bưu điện có ba tầng: hầm, trệt và lầu. Tầng hầm là nơi làm việc của nhân viên bưu điện. Tầng trệt là tiền sảnh và đại sảnh, được thiết kế thông tầng. Tầng trên là phòng làm việc, được xây nhô cao hơn so với hai khối nhà ở hai bên. Mặt tiền tầng lầu được trang trí kết hợp giữa phong cách kiến trúc bản địa và phương Tây.
Khu vực giữa tiền sảnh được trang trí bằng tên 35 nhà bác học và danh nhân như Volta, Ampère, Ohm, Watt, Bell, Morse,… được ghi trên những tấm sứ tráng men có hoa văn. Mặt trước tiền sảnh có hai tượng đài: bên trái là tượng đài Chiến sĩ Giao bưu – Thông tin thời kỳ kháng chiến, bên phải là tượng Bưu điện thời kỳ phát triển hiện đại. Đây là công trình chào mừng kỷ niệm 300 năm Sài Gòn – TP.HCM (1698-1998).
Bưu điện Thành phố không chỉ là nơi cung cấp các dịch vụ bưu chính mà còn là một địa điểm du lịch nổi tiếng, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Đến đây, bạn có thể chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo, tìm hiểu về lịch sử của Sài Gòn và mua sắm những món quà lưu niệm độc đáo. Hơn nữa, bạn có thể tìm hiểu thêm về thời trang sài gòn xưa và nay khi đến địa điểm này.
Bưu điện TP.HCM trước năm 1975
Nhà hát Thành phố: Nơi hội tụ tinh hoa văn hóa nghệ thuật
Nhà hát Thành phố là một công trình kiến trúc mang đậm phong cách Baroque, được xây dựng vào cuối thế kỷ 19. Năm 1863, để giúp vui cho quân viễn chinh, một đoàn diễn viên từ Pháp đã sang biểu diễn tại nhà của thủy sư đô đốc Bonard. Đến năm 1898, theo lệnh của thống soái Hoeffet, một nhà hát được khởi công xây dựng tại khu vực đẹp nhất Sài Gòn lúc bấy giờ. Công trình do kiến trúc sư Eugène Feret thiết kế và công ty Ernest Guichard thi công.
Từ nhà hát dành cho người Pháp đến sân khấu nghệ thuật đa năng
Mặt tiền của nhà hát chịu ảnh hưởng rõ nét của nhà hát Petit Palais ở Paris. Ngày 1/1/1900, nhà hát chính thức được khánh thành và trở thành một công trình văn hóa tiêu biểu và tốn kém nhất Sài Gòn thời Pháp thuộc. Ban đầu, nhà hát chủ yếu phục vụ các đoàn nghệ sĩ từ Pháp sang biểu diễn. Đến năm 1918, toàn quyền Albert Sarraut đã cho người Việt Nam thuê lại nhà hát. Buổi trình diễn đầu tiên của người Việt Nam tại nhà hát là vào đêm 16/11/1918 do các nhà văn Hồ Biểu Chánh, Lê Quang Liêm, Đặng Thúc Liêng đứng ra tổ chức.
Năm 1943, mặt chính diện của nhà hát được cải tạo để phù hợp với diện mạo hiện đại của khu trung tâm Sài Gòn. Sau ngày 30/4/1975, nhà hát được trả lại đúng chức năng ban đầu, trở thành nơi diễn ra các buổi biểu diễn nghệ thuật và các sự kiện văn hóa, xã hội lớn của thành phố. Năm 1998, nhân kỷ niệm 300 năm Sài Gòn – TP.HCM, Sở Văn hóa Thông tin Thành phố đã trùng tu toàn bộ nhà hát. Sau đó, tập đoàn Lion của Pháp đã lắp đặt lại hệ thống âm thanh, ánh sáng cho nhà hát.
Ngày nay, Nhà hát Thành phố không chỉ là nơi biểu diễn nghệ thuật mà còn là một điểm tham quan nổi tiếng, thu hút du khách đến tham quan và chụp ảnh. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể khám phá thêm về ẩm thực sài gòn xưa và nay khi đến thăm các địa điểm này.
Nhà hát Thành phố được đánh giá là công trình văn hóa tiêu biểu và tốn kém nhất Sài Gòn thời Pháp thuộc
Kết luận
Ba công trình kiến trúc Trụ sở UBND TP.HCM, Bưu điện Thành phố và Nhà hát Thành phố không chỉ là những biểu tượng lịch sử mà còn là những điểm đến hấp dẫn, mang đến cho du khách những trải nghiệm độc đáo. Chúng là minh chứng cho sự giao thoa văn hóa giữa Việt Nam và Pháp, là những viên ngọc quý của Sài Gòn cần được bảo tồn và phát huy. Đến Sài Gòn, bạn đừng quên ghé thăm những công trình kiến trúc này để cảm nhận vẻ đẹp cổ kính và tìm hiểu về lịch sử của thành phố. Mỗi công trình là một câu chuyện, một mảnh ghép trong bức tranh đa sắc màu của Sài Gòn, và việc khám phá chúng sẽ mang đến cho bạn những kỷ niệm khó quên.